غرر الحكم و درر الكلم-كلام مولاي متقيان

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

348 75- ليس لك باخ من احتجت الى مداراته.

5 85 برادرت نيست كسى كه تو نيازمند باشى

(در همه جا و در هر كارى اگر چه خلاف باشد) با او مدارا كنى.

349 76- ليس لك باخ من احوجك الى حاكم بينك و بينه.

5 85 برادرت نيست كسى كه تو را محتاج به حاكمى

ميان تو و خود سازد.

350 77- لم يسد من افتقر اخوانه الى غيره.

5 93 به آقايى و سيادت نرسد كسى كه برادرانش

جز او نيازمند به ديگرى باشند.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

351 78- من كان ذا حفاظ و وفاء لم يعدم حسن الاخاء.

5 356 كسى كه نگه دار و باوفا باشد از برادرى نيك برخوردار است.

352 79- من لا اخوان له لا أهل له.

5 363 كسى كه برادرانى ندارد كس و كارى ندارد.

353 80- من ناقش الاخوان قلّ صديقه.

5 365 كسى كه با برادران ستيزه جويى كند دوستش كم باشد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

354 81- من تشاغل بالسلطان لم يتفرّغ للاخوان.

5 465 كسى كه سرگرم به كار پادشاه شود

فراغت رسيدگى به برادران را ندارد.

355 82- من فقد اخا في اللَّه، فكانّما فقد أشرف اعضائه.

5 472 كسى كه برادر خدايى خود را از دست دهد،

گويا شريف‏ترين عضو خود را از دست داده است.

356 83- من عجز الرأي استفساد الاخوان.

6 16 از ناتوانى تدبير است كه انسان برادران را به تباهى

كشاند و از دست بدهد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

357 84- من اعظم الحمق مؤاخاة الفجّار.

6 21 از بزرگترين حماقتها، برادرى با گنهكاران است.

358 85- من المروّة احتمال جنايات الاخوان.

6 46 تحمل كردن تبهكارى برادران از بزرگوارى است.

359 86- ما أقبح القطيعة بعد الصّلة، و الجفاء بعد الاخاء،

و العداوة بعد الصّفاء، و زوال الالفة بعد استحكامها.

6 115 چه زشت است بريدن (دوستى) پس از پيوند، و بى‏وفايى

پس از برادرى، و دشمنى پس از صفا (و صداقت) و از ميان

رفتن الفت و صميميت پس از استحكام و استوارى آن.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

360 87- ما سعد من شقى اخوانه.

6 56 نيكبخت نگردد كسى كه برادرانش نگون بخت باشند.

361 88- موت الاخ قصّ الجناح و اليد.

6 135 مرگ برادر (همچون) چيده شدن و بريده شدن بال و دست است.

362 89- ما اكثر الاخوان عند الجفان، و اقلّهم عند حادثات الزّمان.

6 96 چه بسيارند برادران در كنار سفره‏هاى رنگين،

و چه اندكند در هنگام پيش آمدهاى ناگوار زمان.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

363 90- ما تواخى قوم على غير ذات اللَّه سبحانه الّا كانت أخوّتهم

عليهم ترة يوم العرض على اللَّه سبحانه.

6 100 هيچ گروهى نيست كه بر پايه چيزى جز خداى سبحان

برادرى كنند، جز آنكه برادرى آنها در روز قيامت كه در پيشگاه

خداى سبحان قرار گيرند براى آنها نقصى باشد.

364 91- ما يمنع احدكم ان يلقى اخاه بما يكره من عيبه الّا

مخافة ان يلقاه بمثله، قد تصافيتم على حبّ العاجل و رفض الآجل.

6 101 چيزى جلوى شما را نگيرد و مانع نشود از اين كه چون عيبى از برادرانتان مشاهده كنيد به او تذكر ندهيد جز ترس از اين كه او نيز همين

كار را نسبت به شما انجام دهد (و هنگام ديدن عيبتان به شما تذكر دهد)

و بدين ترتيب شما دست به هم داده و در مورد دوستى دنيا و رها كردن

آخرت دوستانه با هم كنار آمده‏ايد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

365 92- نظام المروّة حسن الاخوّة، و نظام الدّين حسن اليقين.

6 176 نظام مردانگى، برادرى خوب است، و نظام دين،

يقين نيكو است.

366 93- لا تستكثرنّ من إخوان الدّنيا، فانّك إن عجزت عنهم تحوّلوا أعداء، و إنّ مثلهم كمثل النّار، كثيرها يحرق و قليلها ينفع.

6 322 برادران دنيايى را زياد مكن كه اگر از نگهدارى آنها ناتوان شدى دشمنت گردند، و به راستى حكايت آنان حكايت آتش است كه زيادش بسوزاند و كم آن سود دهد.

367 94- لا تصرم اخاك على ارتياب و لا تهجره بعد استعتاب.

6 284 بر مبناى شك و ترديد برادرى خود را با برادرت قطع مكن،

و پس از عذر خواهى و دلجويى از او دورى مكن.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

368 95- عليك باخوان الصّفا فانّهم زينة في الرّخاء و عون في البلاء.

4 294 بر تو باد به برادران با صفا (و پاك دل) كه به راستى آنان

در فراخى زندگى زيورند، و در بلا و گرفتارى كمك و ياور هستند.

369 96- لا تضيّعنّ حقّ اخيك اتّكالا على ما بينك و بينه،

فليس لك بأخ من أضعت حقّه.

6 316 با تكيه بر رفاقتى كه ميان تو و برادرت هست حقّ

او را تباه و ضايع مكن، كه برادرت نيست كسى كه تو

حقّش را ضايع كنى.

370 97- لا تواخ من يستر مناقبك و ينشر مثالبك.

6 340 برادرى مكن با كسى كه منقبت‏ها و خوبى‏هايت را مى‏پوشاند، ولى عيبهايت را بگستراند و نشر دهد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

371 98- لا تطلبنّ الاخاء عند أهل الجفاء،

و اطلبه عند أهل الحفاظ و الوفاء.

6 340 نزد مردمان جفا پيشه برادرى مجوى بلكه نزد مردمانى

كه شرط برادرى نگه دارند و باوفا باشند برادرى را بجوى.

372 99- لا تصفو الخلّة مع غير اديب.

6 375 دوستى با كسى كه اديب و سخن سنج نيست

با صفا و پاكيزه نباشد.

373 100- لا خير في اخ لا يوجب لك مثل الّذى يوجب لنفسه.

6 428 در برادرى كه نخواهد براى تو آنچه را براى خود خواهد

خيرى نيست.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

374 101- لا يكون الصّديق صديقا حتّى يحفظ اخاه في غيبته و نكبته و وفاته.

6 411 دوست راستين نيست مگر كسى كه از برادر خود

در پنهانى و غيابش و بيچارگى و مرگش نگهدارى كند.

375 102- جمال الأخوّة إحسان العشرة و المواساة مع العسرة.

3 375 زيبايى برادرى معاشرت نيك، و مواسات و برابرى با وجود تنگى و تنگدستى است.