چگونه احترام کنیم؟
برابر تعلیم قرآن، هیچ کس نمی تواند مردم را همچون بندگان و بردگان تلقی نماید و نباید آنان را مورد تمسخر و استهزاء قرار دهد و از نظر اسلام هیچ انسانی حق ندارد بعنوان احترام و بزرگداشت دیگری، خود را حقیر و بی اعتبار سازد.
در تاریخ آمده که علی امیرالمؤمنین (علیه السلام) وارد شهر انبار می شد عده ای پس از اطلاع از ورود آن بزرگمردِ اسلام به استقبال او شتافتند و با پای پیاده پیشاپیش آن حضرت راه افتادند. علی ع فرمودند:
این چه کاری است که شما می کنید مردم گفتند: این رسمی است که ما بدینویسله از امیران و بزرگان خود احترام می کنیم.
علی (علیه السلام) فرمود:
به خدا سوگند! این، کاری است که امرای شما از آن سودی نمی برند و شما هم خود را با این عمل به رنج و زحمت میاندازید و در آخرت نیز بدبخت خواهید شد و چه ضرر و خسارت بزرگی است که ضرر و خسارتی که توأم با رنج و زحمت است و عذاب الهی را هم به دنبال دارد و چه سودمند است آن فراغت و راحتی ای که نجات از آتش را نیز در پی دارد.
بنابراین مؤمن از چنان احترام والایی برخوردار است که به مثابۀ کعبه مطرح شده است؛ یعنی چگونه کعبه احترام عظیم دارد همان را نیز انسان مؤمن خواهد داشت، از این جهت سزاوار است که افراد یک جامعه از هر گونه تحقیری که باعث شود عزت و شرافتمندی مؤمن خدشه وارد شود خودداری کند تا مبادا با این عمل خود عذاب الهی را دریافت نماید.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند:
هر کس مؤمنی را به علت فقر و نداریش، مورد تحقیر و اهانت قرار دهد و یا او را خوار بدارد خداوند در روز قیامت آن کس را مشهور کرده، سپس در میان مردم رسوایش خواهد کرد.و هر کس برادر مسلمانش را هرچند با گفتن یک کلمه مورد مرحمت و احترام قرار دهد و غصّه از دل او برطرف نماید مادامی که چنین خصلتی دارد در زیر سایه گستردۀ الهی خواهد آرمید.
آن دسته ای که علاوه بر تحقیر دیگران درصدد هستند شخصیت افراد را صدمه زده، آبروی دیگران را در اجتماع ببرند، امام صادق (علیه السلام) در مورد آنان دارد که انسان را تکان می دهد؛ حضرت فرمودند:
«مَن رَوی علی أخیهِ روایَةً یُریدُ بِها شَینَهُ وَ هَدمَ مَرُوَّتِهِ اَوفَقَهُ الله فِی طینَةِ فبالٍ حتّی یَبتَعِدَ مِمّا قال» ؛
«هر کس برای بیآبرو کردن مؤمن و ساقط کردن شخصیت او، چیزی را ضدّ او نقل کند، خداوند او را [در قیامت] در آب گندیدۀ خون آلود [که از زنان بدکارۀ دوزخ، بیرون می آید] زندان می کند تا زمانی که ازعهدۀ آنچه گفته است، بیرون آید.»