این نوشتار برگرفته شده از کتاب تفسیر انسان به انسان( که نظریه جدیدی پیرامون معرفت شناسی انسان) تالیف علامه جوادی آملی است.
-کم ظرفیت و خود محور:
اما انسان هنگامى كه پروردگارش او را براى آزمايش، اكرام مىكند و نعمت مىبخشد (مغرور مىشود و) مىگويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است!» (فجر-15)
-بی صبر و نالان در مقابل سختیها:
هنگامى كه بدى به او رسد بيتابى مىكند (المعارج-20)
-خودخواه در برابر نعمتها
هنگامى كه انسان را زيانى رسد، ما را (براى حل مشكلش) مىخواند; سپس هنگامى كه از جانب خود به او نعمتى دهيم، مىگويد: «اين نعمت را بخاطر كاردانى خودم به من دادهاند»; (الزمر-49)
-نا امید:
انسان هرگز از تقاضاى نيكى (و نعمت) خسته نمىشود; و هرگاه شر و بدى به او رسد، بسيار مايوس و نوميد مىگردد! (فصلت-49)
- سرمست و ناسپاس به هنگام دستیابی به نعمتها :
و اگر روىگردان شوند (غمگين مباش)، ما تو را حافظ آنان (و مامور اجبارشان) قرار ندادهايم; وظيفه تو تنها ابلاغ رسالت است! و هنگامى كه ما رحمتى از سوى خود به انسان بچشانيم به آن دلخوش مىشود، و اگر بلايى بخاطر اعمالى كه انجام دادهاند به آنها رسد (به كفران مىپردازند)، چرا كه انسان بسيار كفرانكننده است! (الشوری-48)
- مغرور :
و هرگاه او را رحمتى از سوى خود بعد از ناراحتى كه به او رسيده بچشانيم مىگويد: «اين بخاطر شايستگى و استحقاق من بوده، و گمان نمىكنم قيامت برپا شود; و (بفرض كه قيامتى باشد،) هرگاه بسوى پروردگارم بازگردانده شوم، براى من نزد او پاداشهاى نيك است. (فصلت - 50)
- عجول :
انسان (بر اثر شتابزدگى)، بديها را طلب مىكند آن گونه كه نيكيها را مىطلبد; و انسان، هميشه عجول بوده است! (الاسراء-11)
- ضعیف در مقابل طوفان غرایز :
خدا مىخواهد شما را ببخشد (و از آلودگى پاك نمايد)، اما آنها كه پيرو شهواتند، مىخواهند شما بكلى منحرف شويد. خدا ميخواهد (با احكام مربوط به ازدواج با كنيزان و مانند آن،) كار را بر شما سبك كند; و انسان، ضعيف آفريده شده; (و در برابر طوفان غرايز، مقاومت او كم است) (النساء-27و28)
- مجادله کننده:
و در اين قرآن، از هر گونه مثلى براى مردم بيان كردهايم; ولى انسان بيش از هر چيز، به مجادله مىپردازد! (الکهف-54)
-فخور :
و اگر بعد از شدت و رنجى كه به او رسيده، نعمتهايى به او بچشانيم، مىگويد: «مشكلات از من برطرف شد، و ديگر باز نخواهد گشت!» و غرق شادى و غفلت و فخرفروشى مىشود (هود-10)
- افزون طلب:
افزون طلبى (و تفاخر) شما را به خود مشغول داشته (و از خدا غافل نموده) است. (التکاثر-1)
- مالدوست :
و مال و ثروت را بسيار دوست داريد (و بخاطر آن گناهان زيادى مرتكب مىشويد)! (فجر-20)
-دنیا دوست:
محبت امور مادى، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسبهاى ممتاز و چهارپايان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است; (تا در پرتو آن، آزمايش و تربيت شوند; ولى) اينها (در صورتى كه هدف نهايى آدمى را تشكيل دهند،) سرمايه زندگى پست (مادى) است; و سرانجام نيك (و زندگى والا و جاويدان)، نزد خداست. (آل عمران-14)
http://www.iran-eng.ir/showthread.php/194950-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%88%D8%B5%D8%A7%D9%81-%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-(%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C)