امامزاده یحیی (ع) ـ میامی
امامزاده یحیی (علیه السلام) از برازنده ترین فرزندان زید و نواده امام زین العابدین (علیه السلام) است. نام مادرش ریطه دخترابوهاشم عبدالله بن محمدحنفیه است که در سال 107هجری متولد شد و علاوه بر کمالات معنوی از روحیه سلحشوری و شجاعت خاصی برخوردار بودند. عمال حکومت بنی امیه که در سرتاسر کشورهای اسلامی آن روز بر اریکه قدرت بودند و نمی توانستند وجود مرد انقلابی از سلاله پیامبراسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم) را تحمل نمایند؛ لذا برای مقابله با حضرت یحیی (علیه السلام) و از میان برداشتن ایشان مصمّم گشتند و پیوسته در تعقیب ایشان بودند. بعد از شهادت پدر بزرگورشان حضرت زید (علیه السلام) به نینوا هجرت نمودند. جهت مبارزه و قیام علیه حکام اموی و از آنجا به مدائن، ری، سرخس و بیهق رفته و با یاران باوفایشان در منطقه ای از طوس با عمال اموی درگیر شدند و لشکر ایشان را منهدم و اموال آنان را به غنیمت گرفتند.
به صراحت روشن نیست اولین بنای مزار امامزاده یحیی (علیه السلام) در چه زمانی و در کدام دوران اسلامی بنیان گردیده است؛ اما بقعه قدیمی آن با طرح و نقشه ای هشت ضلعی به انضمام ایوان ورودی، گنبد فیروزه ای و گلدسته های کوچک به استناد کتیبه سنگی پیشانی سردرب بنا در سال 937 هـ.ق به دستور امیر شیخ سعید فرزند ذکور امیر نظام افراسیاب ساخته شده و در پایان روستایی را نیز به این مزار وقف نموده که نام روستا آگاهانه تراشیده شده تا به مفاد این سنگ نوشته عمل نشود به طوری که تنها کلمه کال باقی مانده است. به اعتقاد صاحبنظران بانی بنا واقف رقبه یکی از حکام ولایت مشهد در عصر تیموریان بوده است. این مکان تاکنون چندین بار مرمت شده و از اواخر دوره قاجار نیز موقوفاتی داشته است. طرح جامع توسعه این بقعه به وسعت 100هکتار تهیه و تاکنون بخش عمده ای از آن اجرا گردیده است.
کتیبه سنگی بر پیشانی سردر ورودی ایوان شرقی بنا نصب گردیده و بر مبنای شواهد و تاریخ درج شده برروی آن متعلّق به دوره صفوی و مقارن با حکومت شاه طهماسب صفوی به تاریخ 937 هـ.ق است که مضمون آن اشاره به بنیان این بقعه، شخصیّت مدفون در آن و وقف رقبه ای را دارد. این مکان روی هم رفته زیربنای تقریبی 2000 متر مربع را در برگرفته و 14 ستون چهار ضلعی با ازاره هایی از سنگ مرمر و بدنه آینه کاری شده پوشش سقف شبستان ستون دار را استوار ساخته است. پیرامون فضای داخلی و بدنه میانی، اشعاری در مدح اهل بیت و وصف امامزاده یحیی (علیه السلام) حضرت علی (علیه السلام) بر روی سنگ مرمر سفید به طور برجسته دیده می شود. پوشش سقف بنا تماماً با هنر آینه کاری آذین گردیده و ضریح مطهر جدید نیز که در میان فضای گنبد خانه ای شبستان قرار گرفته با سه متر طول، دو متر عرض و سه متر ارتفاع در سال 1378 هـ.ش بر روی مزار نصب شده و دارای برجستگی گنبدی پنجره های ظریف و عبارت قرآنی و اشعار می باشد.
در پانزده فرسنگی مشهد مقدس و در یک کیلومتری از قریه میامی به مزار یحیی بن زید (علیه السلام) شهرت دارد. ساختمان بنا متعلق به قرن دهم هجری است. یحیی مدفون در بقعه میامی مشهد، پسر برادر یحیی بن زید (علیه السلام) است.