چنانکه از قرائن تاریخی فهمیده میشود، سی سال پیش از هجرت، ابودجانه انصاری از خاندان اَوس، در مدینه چشم به جهان گشود.
او را با نام «سِماک» که نام ستاره (یا قسمت بالای سینه) است، نامگذاری کردند.
سیرهنویسان سلسله نسب او را چنین نوشتهاند: «سِماک بن خَرَشَۀ بن لوذان بن عبدَوُد بن ثَعلَبۀ بن خَزرَج» و با کنیه «ابودجانه انصاری ساعدی» یاد کردهاند.
بر اساس قرائن تاریخی، او پیش از ورود پیامبر اسلام(ص) به مدینه (هنگام هجرت) بر اثر تبلیغات پیشتازان اسلام، از قبیله اوس و خزرج، اسلام را پذیرفته بود و جزء استقبالکنندگان رسول خدا(ص) بود.
او در میان مسلمانان، ناشناخته بود و نام او کمتر در زبانها بود، تا اینکه قهرمانانه او در جنگ احد، نام نامیِ او را به سر زبانها انداخت و همه او را به عنوان «بزرگمرد دلاور اسلام» شناختند.
نیز از نظر ما مسلّم است که او پس از رحلت رسول خدا(ص) از شیعیان حضرت علی(ع) بود.
امام صادق(ع) از او به نیکی یاد کرد و فرمود: «هنگام ظهور امام قائم(ع)، ابودجانه رجعت کرده و از یاران و فرماندهان حکومت آن حضرت خواهد بود.»[1] چنانکه بعداً ذکر خواهد شد، و این مطلب دلیل روشنی بر تشیع اوست.