مواد منفجره (آموزش جامع تخریب و انفجارات)

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

درود بر شما

این آموزش به صورت مرحله به مرحله و کامل ترین آموزش در این زمینه می باشد.
هشدار:

سلب مسئولیت

بدین‌وسیله کتباً مرقوم می‌دارد هرگونه سوءاستفاده، استفاده غیرمجاز ، کشف جرم، انجام اعمال خلاف قوانین و مقررات کشور و فساد به‌هیچ‌عنوان برعهده‌ی نویسندگان ویرایشگر و مؤلفین مقاله نمی‌باشد.

براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی و قوانین جاری کشور ایران ساخت و تولید انواع مواد منفجره ممنوع بوده و هرگونه تلاش در جهت تولید، حمل‌ونقل و استفاده از آن پیگرد شدید قانونی داشته و هیچ‌گونه مسئولیتی بر عهده مؤلفین این مقاله نمی‌باشد.

این مقاله صرفاً برای آموزش متخصصین این حوزه به‌خصوص افرادی که در امور تخریب، انفجارات، معادن، سدسازی و پروژه‌های سازندگی و علمی مشغول فعالیت می‌باشند تهیه و تدارک دیده شده‌ و از مطالب آن به‌هیچ‌عنوان نباید در موارد تروریستی و خرابکارانه مورد استفاده قرار بگیرد.
نکته بسیار مهم:
در بسیاری از قسمت‌های مقاله مطالب به عمد به‌صورت ناقص و غیرکامل درج شده‌است و علت آن عدم اجازه ناشرین و مؤلفین جهت ارائه‌ی کامل مطالب در آن زمینه به‌خصوص بوده‌است. بعضی از فرمول‌های بین‌المللی و ارائه آن در انحصار شرکت‌های خاصی بوده و آموزش جمعی و گروهی آن و ارائه به عامه مردم عادی امکان‌پذیر نمی‌باشد پس لازم به ذکر است که جهت تهیه نسخه کامل مقاله که شامل کلیه فرمول‌ها، فرمول‌های شیمیایی، عکس‌های کامل و واضح و توضیحات جامع می‌باشد، سازمان‌ها و ارگان‌های مجاز می‌توانند از طریق ارسال پیام به سایت و ارائه درخواست جهت تهیه نسخه کامل مقاله اقدام فرمایند، به‌همین‌منظور ارائه و ساخت و انجام کلیه امورات مربوط به انفجارات ،تخریب و مواد منفجره از روی نسخه ناقص و بدون مجوز امکان‌پذیر نمی‌باشد و این نسخه صرفاً جهت آموزش و آگاهی کارکنان این حوزه می‌باشد.

همچنین لازم به ذکر است که کلیه اطلاعات و ارقام و اعداد ذکرشده در مقاله حاضر با دقت بسیار بالا تهیه و مکتوب شده و با توجه به تاریخ انتشار هیچ‌گونه اطلاعات غیرواقعی و اشتباه با ضریب خطا در آن وجود ندارد.

در نسخه کامل مقاله آشنایی با انواع تله‌های انفجاری، چک و خنثی‌سازی انواع بمب‌های الکترونیکی، بمب‌های کنار جاده‌ای، بمب‌های دست‌ساز و انهدام انواع مختلف مواد منفجره به روش‌های اصولی به‌طور کامل و مفصل ذکر شده‌است.
https://www.uplooder.net/img/image/26/36e909c8b5f9f223776fa894f2e31a57/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(2).jpg

منبع::: http://irartesh.ir/Forum/Post/11830

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

آموزش از مبانی و پایه به سمت سخت و تخصصی پیش خواهد رفت.

برای اجرای ماموریت‌های نظامی ستادها و یگان‌های متفاوتی ایفای نقش می‌نمایند که نتیجه فعالیت این مجموعه رسیدن به اهداف و طرح‌های پیش‌بینی‌شده است یکی از این یگان‌ها یگان مهندسی می‌باشد.



ماموریت مهندسی عبارت است از افزایش قدرت رزمی یگان‌ها با انجام امور ساختمانی و اجرای تخریب و انفجارات که شامل احداث انواع سازه‌های نظامی و غیرنظامی مانند انواع پل، راه، ساختمان، استحکامات و موانع، عملیات انفجاری، تخریب، استقرار و جمع‌آوری میادین مین و امور مربوط به خنثی‌سازی مواد منفجره می‌باشد.



تخریب و انفجارات:
آشنایی علاقه‌مندان و دانشجویان با تخریب و انفجارات به‌عنوان یکی از وظایف یگان مهندسی و مفاهیم اصلی و اساسی انفجار مواد منفجره و خصوصیات آن در درک بهتر این مبحث بسیار مهم می‌باشد لذا با توجه به حساسیت این مبحث انتظار می‌رود خوانندگان عزیز این کتاب در فراگیری کامل موضوعات اهتمام لازم را به عمل آورند و شروط گفته‌شده در ابتدای مقدمه کتاب را نیز مد نظر قرار بدهند.



اقدامات تأمینی:


برای انجام هر کاری که دارای خطرهای احتمالی است معمولاً توصیه‌ها و دستورالعمل‌هایی پیش‌بینی می‌شود تا مانع از وقوع حادثه‌های احتمالی گردد بنابراین به مجموعه اقداماتی که برای جلوگیری از وقوع هرگونه حادثه انجام می‌شود اقدامات تأمینی می‌گوید.

مهم‌ترین آن‌ها شامل:

۱_اولین اشتباه آخرین اشتباه

۲_داشتن مأموریت انجام کار

۳_استفاده نکردن از معلومات و اطلاعات ناقص

۴_حفظ خون‌سردی و آرامش کامل

۵_نداشتن غرور و اتکاء بیش‌ازحد به توانایی‌های خود

۶_استفاده از حداقل نفرات درهنگام کار

۷_پرهیز از هرگونه عمل متفرقه

۸_به مرحله قابل‌اطمینان رساندن کار قبل‌از ترک آن

۹_رعایت اصول و روش‌های صحیح و استفاده از ابزار صحیح و مخصوص

۱۰_داشتن دانش کافی برای انجام کار


تعاریف اساسی:
انفجار: آزاد شدن بسیار سریع انرژی ذخیره‌شده در مواد یا تبدیل سریع مواد از حالت جامد و مایع به گاز را انفجار گویند.

نکته مطالعه این کتاب نیازمند دانش کافی در زمینه علم شیمی و مواد شیمیایی می‌باشد.

ماده منفجره: هر ماده شیمیایی که بر اثر عوامل خارجی مانند ضربه شعله اصطکاک و غیره منفجر شده و در لحظه‌ای بسیار کوتاه گاز و حرارت زیادی تولید کند را ماده منفجره می‌گویند.

موج انفجار: به انرژی حاصل از انفجار که در برخورد به اجسام و موانع به آن ضربه وارد می‌کند موج انفجار می‌گویند.

سرعت انفجار: سرعت انتقال انفجار در میان ستونی از مواد منفجره را سرعت انفجار می‌گویند.

قدرت انفجار: اثر تخریبی مواد منفجره بر محیط را قدرت انفجار می‌گویند.

حساسیت: میزان پایداری مواد منفجره در مقابل عوامل خارجی را حساسیت می‌گویند.


تقسیم‌بندی مواد منفجره:


۱_پیرو تکنیک‌ها:

موادی هستند که به دلیل داشتن ترکیبات خاص شیمیایی براثر سوختن اثر خاصی از خود برجای می‌گذارند مانند منورها، اعلام خبرهای رنگی، دودزا و آتش‌زا و...

۲_مواد منفجره کند شکن:

سرعت انفجار این مواد از چند میلی‌متر تا چهارصد متر بر ثانیه متغیر است از خصوصیات این مواد:


الف:در فضای باز به‌صورت احتراقی می‌سوزند. بدون صدای انفجار مگراین‌که حجم ماده زیاد باشد و در فضای بسته به دلیل ایجاد فشار گاز می‌توانند منفجر شوند.

ب: انفجار این مواد در محیط ایجاد موج انفجار نمی‌کند چون آن‌ها همواره بر محیط فشار وارد کرده ولی ضربه نمی‌زنند.

ج: این مواد به شعله و جرقه حساس‌اند ولی در برابر ضربه و اصطکاک از حساسیت کمتری برخوردارند مانند باروت سیاه و کردایت که برای ایجاد نیرو به‌عنوان خرج پرتاب گلوله‌ها، خرج پرواز موشک‌ها و خمپاره‌ها کاربرد دارد که شبیه نوارهای کاغذی است نوعی باروت بسیار مرغوب است. نمونه کاربرد کردایت در آرپی‌جی هست.


۳_مواد منفجره تند شکن:

این دسته از مواد برای تخریب و انهدام بکار می‌روند و باید اثر تخریبی و قدرت انفجار آن‌ها قابل‌ملاحظه باشد به‌همین‌منظور موادی که در این گروه جای می‌گیرند که بیشتر از هزار متر بر ثانیه قدرت انفجار دارند از ویژگی‌های این مواد آن است که در فضای باز نیز به‌شدت منفجر می‌شوند و انفجار آن‌ها با موج انفجار همراه می‌باشد که به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:


الف: مواد منفجره تند شکن حساس

ب:مواد تند شکن نیمه حساس

ج: مواد تند شکن غیرحساس


الف: مواد منفجره تند شکن حساس: این مواد به شعله جرقه و ضربه‌ای معمولی حساس‌اند و منفجر می‌شوند از این مواد فقط برای شروع انفجار به‌عنوان چاشنی در مواد و مهمات انفجاری استفاده می‌شود وزن به‌کاررفته در چاشنی نیز از یک گرم تجاوز نکرده و به‌صورت فله‌ای نگهداری نمی‌شوند ماننده ازتور سرب و فولمینات جیوه

ب: مواد منفجره تند شکن نیمه حساس: موادی هستند که به ضربه حساسیت کمتری دارند و در مقابل جرقه و شعله بلافاصله منفجر نمی‌شوند در صورتی که مدت زیادی در معرض حرارت و شعله قرار گیرند منفجر می‌شود از این مواد برای تقویت قدرت چاشنی و به‌عنوان خرج کمکی در مهمات استفاده می‌شوند مانند پتن، آر دی ایکس و تتریل

ج:مواد تندشکن غیر حساس: این گروه از مواد در برابر ضربات نسبتاً شدید ایمن هستند و همچنین نسبت‌به جرقه و شعله غیرحساس اند البته احتمال انفجار آن‌ها بر اثر سوختن کاملاً منتفی نمی‌باشد و ضمناً براثر برخورد گلوله‌های سبک نیز ممکن است منفجر شوند برای انفجار آن‌ها از چاشنی و خرج کمکی استفاده می‌شود خرج اصلی مهمات انفجاری از این مواد می‌باشد مانند تی ان تی، سی۴ و نیترات آمونیوم
نکته: قدرت انفجار سی۴ برابر ۱/۳۴ تی ان تی میباشد و مناسب برش فلزات و انفجار زیر آب میباشد.


ادامه دارد...
https://www.uplooder.net/img/image/93/aa4e3ca45c5fb7b2aaec67e26d035e1e/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(4).jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

انواع فتیله
۱_فتیله باروتی:

که جهت انتقال حرارت از مکانی به مکان دیگر کاربرد دارد دارای سه‌لایه روکش پلاستیکی جهت ضدآب بودن کنف قیراندود شده برای مقاومت در برابر فشار و کشش و باروت سیاه می‌باشد.

شامل دو نوع:

الف_تندسوز: به طور تقریبی در هر ثانیه سی سانتی‌متر می‌سوزد.

ب_کندسوز: به‌طور تقریبی در هر ثانیه یک الی یک‌ونیم سانتی‌متر می‌سوزد.

۲_فتیله انفجاری:

وسیله‌ای است برای انتقال انفجار از نقطه‌ای به نقطه دیگر که دارای سه‌لایه روکش پلاستیکی، لایه‌ی ابریشمی و پتن نه می‌باشد سرعت انفجار آن هشت هزار و سیصد متر بر ثانیه است هنگام انتقال خودش نیز منفجر می‌شود و هیچ اثر و پوسته‌ای از آن به‌جای نمی‌ماند مانند این‌که آن را دور درختی بپیچیم سپس منفجر کنیم و درخت منفجر می‌شود.

انواع چاشنی انفجاری:

۱_چاشنی ضربتی(اشتعالی)

۲_چاشنی ساده

۳_چاشنی الکتریکی


چاشنی ضربتی:

نوعی از چاشنی می‌باشد که با ضربه تولید حرارت می‌نماید مانند چاشنی ته گلوله‌ها

چاشنی ساده:

نوعی از چاشنی که بر اثر عوامل خارجی مانند ضربه و جرقه تولید موج انفجار می‌نماید مانند چاشنی اصلی مین‌ها و نارنجک‌ها

چاشنی الکتریکی:

نوعی از چاشنی که با القای یک‌ونیم ولت است جریان برق تولید موج انفجار می‌نماید مانند چاشنی بعضی از موشک‌ها چاشنی الکتریکی به دو نوع آنی و تأخیری تقسیم می‌شود در نوع آنی به‌محض ورود جریان برق منفجر و در نوع تأخیری بعد از یک الی پنج ثانیه با توجه به نوع آن منفجر می‌شود.


ساختمان چاشنی ساده: به‌ترتیب از بالا به پایین محل قرار گرفتن فتیله باروتی سپس ازتور سرب و در انتها پتن قرار گرفته‌است.


ساختمان چاشنی الکتریکی آنی: از بالا سیم رابط سپس عایق آب‌بندی سپس مقاومت الکتریکی در کنار آن مواد آتش‌زا مقدار کمی ازتور سرب و در انتها پتن قرار گرفته‌است.


ساختمان چاشنی الکتریکی تأخیری: سیم رابط، عایق آب‌بندی, مقاومت الکتریکی، مواد آتش‌زا، خرج تاخیر، ازتور سرب و پتن


ساده‌ترین وسایل و ابزار تخریب:


انبردست یا سیم‌چین تخریب، ماشین انفجار ، منیتور سیم رابط و کابل، مدار سنج یا تستر یا آوومتر


انواع آتش گذاری:


۱_آتشگذاری ساده: ابزار مورد نیاز(چاشنی ساده، فتیله باروتی، مواد منفجره)

۲_آتشگذاری الکتریکی: ابزار مورد نیاز( چاشنی الکتریکی، مولد برق یا باتری، سیم رابط و مواد منفجره)

۳_آتشگذاری دوگانه: ابزار مورد نیاز (چاشنی ساده یا الکتریکی، فتیله انفجاری، مواد منفجره)


مدار آتش:

یک سلسله اعمال مختلف باید به‌ترتیب انجام شود تا ماده منفجره اصلی منظور خرج اصلی است منفجر شود به مجموعه این اعمال که در کلیه انفجارها مشترک می‌باشند مدار آتش یا سیکل انفجار می‌گویند.


که به‌ترتیب شامل:

۱_عامل خارجی

۲_چاشنی یا مواد حساس

۳_خرج کمکی _ مواد نیمه حساس

۴_خرج اصلی _ مواد غیر حساس


موارد ذکر شده برای مدار آتش مهمات کندشکن بود برای مدار آتش مهمات پیروتکنیک مدار به‌ترتیب زیر می‌باشد:

۱_شعله یا ضربه

۲_جرقه زن شدید

۳_باروت سیاه
۴_مواد کندشکن


ماسوره:

به دستگاه و سیستمی مکانیکی که به‌طور خودکار مدار آتش مهمات را به کار انداخته و باعث انفجار آن می‌شود ماسوره می‌گویند.انواع ماسوره شامل:

۱_ماسوره اصلی

۲_ماسوره فرعی: الف: استاندارد ب:غیر استاندارد و دستساز


۱_ماسوره اصلی:

ماسوره‌ای است که مختص به همان بمب یا بسته انفجاری می‌باشد مانند ماسوره‌ی اصلی نارنجک و یا ماسوره‌ی اصلی مین


۲_ماسوره فرعی:


نوع غیراستاندارد آن ابتکاری ولی نوع استاندارد آن در تمام یگان‌های رزمی استاندارد تعریف‌شده است و مشخص می‌باشد این نوع ماسوره ها برای تله کردن مین‌های ضد تانک استفاده می‌شود که شامل چهار نوع زیر می‌باشند:


الف: کششی ام۱

ب: قطع کشش(کششی) دوکاره ام۳

ج: فشاری ام۱ آ۱

د: قطع فشار ام ۵

مین ها:

تعریف:

مین بسته‌ای انفجاری یا شیمیایی است که بر علیه نفرات و ادوات دشمن به کار می‌رود ساختمان آن از قسمت‌های زیر تشکیل شده‌است:

۱_بدنه۲_ماسوره۳_چاشنی۴_خرج کمکی۵_خرج اصلی

ادامه دارد...

https://www.uplooder.net/img/image/27/781286d2af89f51b13b5cfac2bc51efe/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(4).jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

لازم است که قبل از آشنایی با مین ها و نارنجک ها ابتدا با مواد منفجره و انواع آن آشنایی پیدا کنید:



مواد منفجره:
مواد منفجره موادی هستند که از نظر شیمیایی ناپایدار هستند و در صورت آغاز فرایند انفجار (سوختن)، با سرعت زیاد منبسط می‌شوند و حجم زیادی گازو گاهی نورو صدای زیاد تولید می‌کنند. این منبسط شدن گاز به نوبه خود باعث پرتاب شدن قطعات و اشیاء اطراف و تبدیل شدن آن‌ها به ترکشمیشود.




هر ترکیب انفجاری از دو بخش اکسید کننده و سوختتشکیل شده‌است. هر ماده سوختی، در حرارت مناسب و در کنار اکسیژنآتش می‌گیرد و می‌سوزد. اما چون در هوا اکسیژن به صورت خالص وجود ندارد، سوختن این مواد به تدریج صورت می‌گیرد. در مواد منفجره، در کنار سوخت، ماده اکسیدکننده افزوده می‌شود. ماده اکسید کننده، در هنگام واکنش مقدار زیادی اکسیژن آزاد می‌کند و این اکسیژن با سوخت ترکیب شده و باعث واکنش ناگهانی کل سوخت می‌شود و انفجار به وجود می‌آید، بدین دلیل مواد منفجره برای واکنش نیازی به هوا ندارند و اکسیژن مورد نیاز خود را از درون خود تأمین می‌کنند.

ماده منفجره ترکیب شیمیایی یا مخلوط مکانیکی است. هر ماده سوختنی قابل انفجار است اگر این شرایط فراهم شود:

1. اکسیژن به اندازه کافی باشد.
   
   
   
   امکان ترکیب سریع اکسیژن با ماده سوختنی فراهم باشد.
   
   
   
   انرژی به میزان فعال کردن مواد موجود باشد. اکثر مواد منفجره از طریق فیتیله و انرژی حرارتی قابل انفجاراند و برخی از آنان علاوه بر حرارت با شک الکتریکی نیز فعال میشوند اما در مورد موادی که به انرژی بیش از حد انتظار نیاز دارند (مانند TNT) اکثرا از یک خرج اولیه که درونش از مواد حساس پر شده است استفاده میگردد تا انرژی فعال کننده را تامین کند.
   
   
   
   
   
   البته باید افزود موادی هم مانند نیتروگلیسیرین هستند که در صورت دریافت انرژی مناسب از هم گسسته شده یا به عبارتی تجزیه میشوند(به مولکول های سازنده خود تجزیه میگردند) و نیازی به اکسیژن ندارند. اما نوع انفجاری اینگونه مواد بسیار کم تعداداند (تعداد بسیار زیادی از آنها گرما گیر هستند و در اثر تجزیه برعکس نیتروگلیسیرین سرما تولید میکنند)
   
   ( همچنین نیتروگلیسیرین به شدت ناپایدار است و برای حمل و نقل آسان آن دینامیت اختراع شد که از جذب نیتروگلیسیرین در یک ماده خنثی تولید میشود(کشف توسط آلفرد نوبل))
   
   تاریخچه:
   شکستن سنگ با استفاده از مواد منفجره از ابتدای قرن ۱۷ و هم‌زمان با ساخت باروت، شروع شد.تی.جی پلانز در سال ۱۸۱۳ نیترو سلولزرا ساخت. در سال ۱۸۶۷آلفرد نوبلبرای سادگی حمل نیترو گلیسیرینآن را جذب دیاتومیتکرد و جسمی پلاستیکی شامل ۷۵ درصد نیترو گلیسیرین بدست آمد. این ماده می‌تواند تا سه برابر وزن خود، نیترو گلیسیرین جذب کند و محصول آن «Guhar Dynamite» نامیده شد. دینامیتبرگرفته از کلمه یونانی «dynamits» به معنی نیرواست در سال ۱۸۷۵آلفرد نوبل نوعی دینامیت از ژلاتینانفجاری ساخت که مخلوط ژلاتینی شکل از ۹۲ درصد نیترو گلیسیرین و ۸ درصد نیترو سلولز بود که هنوز هم از مواد منفجره قوی صنعتی است. به دنبال آن در سال ۱۸۷۹از مخلوط کردن نیترات سدیمو دیگر مواد به ژلاتین انفجاری مواد منفجره ضعیف‌تر به دست آمد. انواع زیادی از مواد منفجره بر این اساس ساخته شده‌اند. مواد منفجره اکسیژن مایعدر ۱۸۹۵ساخته شد و نیترات آمونیومبه عنوان ماده منفجره در سال ۱۸۷۶تولید شد؛ اما کاربرد مخلوط آن با سوخت مایع به عنوان ماده منفجره صنعتی از سال ۱۹۵۵ میلادی متداول شد. در سال ۱۹۲۰از اختلاط دی نیترو گلیکول به دینامیت‌ها از انجمادآنان جلوگیری شد. در دهه‌های ۱۹۵۰و ۱۹۶۰مواد منفجره ژله‌ای و در دهه‌های ۱۹۶۰و ۱۹۷۰مواد منفجره امولسیون ساخته و به بازار مصرف تحویل شد.
   
   
   ویژگی های مواد منفجره:
   تفاوت ترکیب‌های انفجاری و مواد منفجره در ویژگی‌های مختلف آنان است.
   
   
   
   
   حساسیت
   
   
   
   سرعت انفجار
   
   
   
   قدرت انفجاری
   
   
   
   چگالی
   
   
   
   رطوبت
   
   
   
   آتش‌گیری
   
   
   
   سمیت
   
   
   چند ماده منفجره:
   
   
   
   
   
   تی‌ان‌تی (TNT)
   باروت
   دینامیت
   سمتکس
   پینتریت (پتن)
   آمونیوم نیترات (AN)
   آنفو (ANFO)
   هیکسوژن
   نیتروگلیسیرین (NG)
   نیترو استارچ
   پروکسید استون
   سی۴
   نیترات اوره
   فولمینات جیوه (II)
   فولمینات نقره
   سرب استیفنات
   آزید سرب (II)
   آزید نقره
   دی آزو دی نیتروفنول (DDNP)
   تتراسن
   آمونیوم پرکلرات
   گلیکول دی نیترات (GDN)
   پنتا اریتریتول تترا نیترات (PETN)
   آر دی ایکس (RDX)
   دی آزو دی نیترو فنول
   دی نیترور سور سینات سرب
   اکسیژن مایع (LOX)
   
   
   
   آشنایی با 5 ماده منفجره معروف:
   مواد منفجره امروزه نه فقط در بخش های نظامی بلکه در بخش های مختلف صنعتی و علمی نیز دارای کاربردهای فراوانی هستند. انواع بسیار گوناگونی از مواد منفجره در حال حاضر در جهان تولید و مورد استفاده قرار می گیرد که مسلما توضیح و معرفی آنها از توان این قلم و حوصله خوانندگان خارج است. در این مطلب قصد داریم تا شما را با ۵ ماده منفجره معروف (نیتروگلیسیرین، دینامیت، تی ان تی، سی ۴ و سمتکس) که بیشتر در جهان کاربرد داشته و ممکن است به دفعات در اخبار و یا فیلم های سینمایی با نام آنها رو به رو شوید آشنا کنیم.
   
   
   نیترو:
   
   اولین ماده منفجره ما یک گونه مایع است که به عنوان پایه مواد منفجره در جهان شناخته می شود. این مایع انفجاری یکی از عناصر اصلی ساخت "دینامیت" به شمار می رود. در یک نمایه کلی "نیترو گلیسیرین" یک مایع روغنی است که اولین بار توسط " آسکانیو سوبررو " شیمیدان ایتالیایی در سال 1847 میلادی کشف شد. تا آن زمان باروت سیاه به عنوان قوی ترین ماده منفجره در جهان شناخته می شد اما این مایع انفجاری جدید قدرتی بسیار بیش از باروت داشت.
   
   نتیرو پس از آن به سرعت توسط بخش های صنعتی همچون راه سازی و یا صنعت معدن به کار گرفته شد. این مایع انفجاری به راحتی می توانست حجم زیادی از پوشش های خاکی و یا سنگی را شکافته و مسیر مورد نظر را باز کند. اما این مایع انفجاری دارای مشکلاتی هم بود. نیترو در شکل مایع شدیدا به شوک و ضربه ناگهانی حساس است. چندین مورد انفجار در همان سالهای قرن نوزدهم میلادی این نکته را اثبات کرد که کار با این ماده انفجاری به شدت خطرناک است.
   
   نیترو در برابر گرم شدن سریع نیز حساس بود. به طور معمول این مایع در دمای 4 درجه سانتیگراد یخ می زند. در گذشته این مایع در زمان حمل به صورت یخ زده حمل می شد چون در این حالت حساسیت این ماده در این حالت کمتر بود. البته در این جا نیز مشکل دیگری وجود داشت و آن هم بحث یخ زدایی این ماده بود. در بسیاری از موارد گرم کردن ناگهانی این ماده باعث انفجار آن می شد. این آلفرد نوبل شیمیدان و مخترع سوئدی بود که توانست با استفاده از این مایع " دینامیت " را اختراع کند که به دلیل دارا بودن حالت جامد از امنیت بیشتری برخوردار بود.
   
   نیترو گلیسیرین به غیر از استفاده در بخش مواد منفجره در بحث پزشکی نیز به عنوان یک داروی مهم در بخش بیماری های قلبی و عروقی مورد استفاده قرار می گیرد.
   
   دینامیت:
   
   شاید بتوان "دینامیت" را معروفترین ماده منفجر در کل دوران دانست. این اختراع " آلفرد نوبل " مخترع سوئدی به معنای واقعی کلمه دنیای مواد منفجره را دچار تغییری انقلابی کرد. همانگونه که در بالا اشاره شد نیترو گلیسیرین به عنوان یک مایع انفجاری به شدت حساس بوده و کار با آن بسیار مشکل بود.
   
   در سال 1867 میلادی " آلفرد نوبل " موفق شد با ترکیب نیترو گیلیسیرین مایع با " خاک دیاتومه " که نوعی خاک حاوی فسیل های جلبکی است ، دینامیت را بسازد. ماده دیگری که به این ترکیب اضافه می شود " سدیم کربنات " نام دارد. دینامیت از ابتد بیشتر به شکل استوانه ای و درون پوشش های کاغذی بسته بندی می شد. در ابتدا دینامیت با نام تجاری " پودر انفجاری نوبل " به بازار عرضه شد. معمولا سه عدد از این دینامیتها به هم بسته شده و با یک فیتیله مشترک مجهز می شدند. در ابتدا این ماده منفجره با استقبال شدید صنایع راه و معدن در نقاط مختلف جهان رو به رو شد و البته به زودی پتانسیل های بالای نظامی آن نیز مورد شناسایی قرار گرفت.
   در طول دو جنگ جهانی حجم زیادی از این ماده منفجره برای نابودی تاسیسات گوناگون مورد استفاده قرار گرفت. گونه خاصی از دینامیت نیز که با مواد ژلاتینی پوشش داده شده بود برای استفاده های زیر آبی ساخت شد. اما با وجود امنیت بیشتر باز هم دینامیت یک ماده 100 درصد مطمئن نیست. زمانی که دینامیت ها در یک جعبه و برای مدت طولانی نگه داری می شوند با پدیده ای رو به رو می شوند که در اصطلاح باعث " عرق کردن " دینامیت شده و نیترو گلیسیرین مایع را که در درون دینامیت به کار رفته از درون آن خارج کرده و در کف جعبه و یا سطح انبار شده جمع می شود.
   مشخص است که این مسئله نیز بسیار خطرناک بوده و با هر حرکت ناگهانی کل محتویات جعبه امکان منفجر شدن را دارد. همین مشکلات بود که در نهایت به ساخت مواد منفجره امن تر مثل تی ان تی منجر شد.
   
   تی ان تی:
   
   اما یکی از مشهورترین مواد منفجره حال حاضر در دنیا " تی ان تی " نام دارد. باید گفت که این ماده جامد زرد رنگ انفجاری به طور کلی در برابر ضربه و شوک حساسیتی نداشته و در دمای 82 درجه سانتیگراد نیز ذوب می شود. برای منفجر کردن این ماده حتما باید از یک مکانیزم فعال کننده مثل فیتیله یا جریان الکتریکی استفاده کرد.
   
   " تی ان تی " اولین بار در سال 1863 میلادی توسط شیمیدان آلمانی " ژولیوس ویلبرند " ساخته شد. تا سالها به دلیل سختی های موجود برای منفجر کردن این ماده و این که مواد منفجره در آن زمان از تی ان تی قویتر بودند از این ماده استفاده چندانی به عمل نیامد. از ابتدای قرن بیستم آلمان به استفاده از تی ان تی خصوصا در بحث گلوله های ضد زره برای کشتی های جنگی خود رفت.
   تحقیقات آلمانی ها نشان داد که گلوله های ضد زره که از تی ان تی به عنوان ماده منفجره استفاده می کنند پس از نفوذ به درون بدنه کشتی منفجر شده و تخریب بییشتری را ایجاد می کنند. پس از آلمان ها انگلستان و ایالات متحده آمریکا نیز از همین الگو برای ساخت گلوله های ضد زره، اژدر و مین های دریایی استفاده کردند.
   
   البته باید توجه داشت که تی ان تی به صورت عادی ماده ای با خواص سمی است که اولین بار مشکلات ناشی از تماس آن با پوست در طول جنگ اول جهانی و در بین زنان کارگر انگلیسی که در کارخانه های مهمات سازی انگلستان فعال بودند خود را نشان داد. پوست دست این زنان زرد رنگ شده و بسیاری از آنها از علائمی همچون کم اشتهایی و حالت تهوع رنج می بردند. این مشکلات باعث شد که کارگران از آن به بعد برای کار با این ماده از دستکش و ماسکهای حفاظتی استفاده کنند. تی ان تی تا به امروز به عنوان یکی از مهمترین مواد منفجره چه در بخش نظامی و چه صنعتی کاربرد داشته و در حجم بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
   
   سی4:
   ماده انفجاری سی 4 یک گونه از مواد منفجره " پلاستیکی " به حساب می آید. این ماده منفجره و در کل کلیه مواد منفجره خانواده پلاستیکی از مواد با ترکیب پلاستیک به دو منظور اصلی بهره می برند. اولا با استفاده از این مواد ، حساسیت این گونه از مواد منفجره به فشار و ضربات ناگهانی بسیار کاهش می یابد و حمل و نقل این گونه از مواد برای کاربران مختلف خصوصا واحدهای نظامی بسیار امن تر و راحت تر صورت می گیرید.
   
   جالب است که بدانید این ماده منفجره حتی با شلیک مستقیم گلوله نیز منفجر نمی شود. بحث بعدی در مورد قابلیت شکل پذیری این گونه از مواد است. مواد منفجره پلاستیکی مثل سی 4 به راحتی و به مانند خمیر اسباب بازی قابلیت شکل پذیری داشته و به راحتی بر روی سطوح مختلف قابل نصب است.
   
   ماده پایه ای برای ساخت سی 4 ماده منفجره " RDX " است. این ماده چیزی در حدود 91 درصد از ترکیب کلی ماده منفجره مورد نظر را تشکیل می دهد. باقی این ماده از ترکیبات پلاستیکی و روغن موتور تشکیل می شود.
   
   امروزه در انواع گوناگونی از نارنجکها و مین های ضد نفر از سی 4 به عنوان ماده انفجاری استفاده می شود. باید گفت که سی 4 معمولا از فیتیله سوزان و یا خرج الکتریکی برای انفجار استفاده می کند.
   
   سمتکس:
   
   اما آخرین گونه از مواد منفجره که در این بخش به شما معرفی می شود سمتکس (Semtex) نام دارد. این ماده منفجره که از خانواده مواد منفجره پلاستیکی به حساب می آید از ترکیب موادی همچون " پینتریت " و " RDX " ساخته شده است. سمتکس اولین بار در کشور چکسلواکی سابق در اواخر دهه 1950 میلادی ساخته شد.
   
   این ماده منفجره از لحاظ قابلیت ها به سایر مواد منفجره پلاستیکی دیگر شباهت زیادی دارد اما نکاتی در مورد سمتکس وجود دارد که این ماده منفجره را در مرحله بالاتری قرار داده و خصوصا آن را به ماده انفجاری گروه های چریکی و تروریستی بدل کرده است.
   
   این ماده خاصیت جامد و پلاستیکی بودن خود را تا دمای 40 – و 60 + درجه سانتیگراد حفظ می کند و در عین حال ضد آب نیز به حساب می آید. نکته دیگر این است که به دلیل ترکیبات خاص به کار رفته در این ماده شناسایی آن توسط سیستم های کشف مواد منفجره بسیار مشکل است. گروه های مبارز ویتنامی ، ارتش جمهوری خواه ایرلند و گروه های مبارز در خاورمیانه از جمله کاربران این ماده انفجاری بودند.
   
   جالب است بدانید که پرواز معروف شماره 103 خط هوایی پان آمریکن که در سال 1988 برفراز لاکربی اسکاتلند منفجر شد به وسیله ماده سمتکس به آن سرنوشت شوم دچار شده و سیستم های شناسایی در فرودگاه هیتروی لندن نتوانستند این ماده را کشف کنند.
   
   ادامه دارد...
   
   https://www.uplooder.net/img/image/15/fb5fff9b122b2122ab42e3d98d69597f/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(5).jpg
   

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

توسعه­ ی باروت:
باروت به گفته دهخداهمان «بارود» است و می‌گوید در برهان قاطع آمده به سریانی، شورهرا «بارود» گویند. ترکیب شوره را با گوگردو زغالچوب بیدیا بادنجانیا هر چوبی که زغالش خوب بسوزد باروت نامند.
باروت ماده‌ای است که به‌سرعت می‌سوزد و از همین رو در سلاح‌های گرمبه‌عنوان ماده پیشرانه بکار می‌رود. باروت از ترکیب ماده‌های پتاسیم نیترات، کربن و سولفورساخته می‌شود. باروت می‌تواند از زغال وپتاسیم نیترات نیز ساخته شود ولی نه به کیفیتی که با سولفور مخلوط باشد، زیرا ماده سولفور یکی از مواد فرار و بسیار قابل احتراق و انفجار است.


باروت به دو دسته تقسیم می‌شود.


با قدرت انفجار پایین: دارای مواد انفجاری کم قدرت و مواد درونی آن به صورت کامل احتراق نمی‌یابند.

با قدرت انفجار فوق‌العاده زیاد: این دسته از باروت‌ها دارای قدرت انفجاری بسیار بالا هستند.

باروت‌ها دو گونه هستند:

1. 
   
   باروت سیاه
   باروت بی‌دود
   
   موشک چینی اولیه
   باروت سیاه نخستین گونه باروت بود که بدست بشر ساخته شد. اختراع آن را نزدیک به قرن‌های ۷ تا ۹ میلادی به چینی‌ها، و حتی به راجر بیکنکیمیاگر انگلیسی سده ۱۳ میلادی نسبت می‌دهند.
   در گذشته از کودکبوتربه دلیل داشتن پتاسیم نیترات از کبوترخانه‌هاجمع‌آوری می‌شد، برای تولید باروت استفاده می‌کردند. به همین دلیل اقتصادی قابل توجه، تعداد کبوتر خانه در دوران صفوی یکباره چندین برابر شد. از این رو شاه عباس صفوی مالیاتنسبتاً سنگینی بر کبوتر خانه‌ها بست. امروزه هنوز در روستاها از کود کبوتر چنین استفاده‌ای می‌شود.
   
2. index2222.jpg
   باروت به احتمال قوی اولین ترکیب موادمنفجره بود­ه­ است.
   
   
   دررابطه با باروت گزارش شد­ه­است که درسال 220 قبل از میلاد هنگامی­که کیمیا­گران چینی مشغول انجام واکنشی دما پایین برای جداسازی طلا از نقره بودند، بطورتصادفی باروت راساختند. برطبق نظر دکتر هیس مامبو، هنگامی­ که کیمیاگران، پتاسیم نیترات وسولفور را به سنگ معدن طلا در کیمیا­گری اضافه می­کردند، افزودن زغال چوب را در مرحله­ اول واکنش فراموش کردند. برای جبران این اشتباه آن­ها زغال چوب را در مرحله آخر اضافه نمودند. آن­ها نمی­دانستند که باروت ساخته­ شده، سبب انفجار مهیب شده­است.
   
   
   تا قرن سیزدهم میلای باروت برای اروپاییان نا­شناخته ماند، زمانی­که یک راهب انگلیسی به­ نام راجرباکون آزمایش­هایی را باپتاسم نیترات انجام داد و باروت را تولید نمود، ودر سال 1220 یک راهب آلمانی به­ نام برتولد­اسشوارتز ( البته بر وجود این شخص اختلاف هست ) بر­روی نوشته­ های باکون مطالعه کرد و باروت را ساخته و بر­روی خواص آن مطالعه نمود. نتایج تحقیقات اسشوارتز روند پذیرش باروت را در اروپای­ مرکزی تسریع کرد. دراواخرقرن سیزدهم کشورهای زیادی از باروت در عملیات نظامی برای نفوذ در دیوارهای قلعه استفاده می­کردند.
   
   باروت شامل سوخت و اکسیدایزر است. سوخت شامل یک ترکیب قدرتمنداز گوگرد و ذغال چوب است که با پتاسیم نیترات ( اکسیدایزر ) مخلوط شده است. فرآیند اختلاط، هنگامی­که فرآیند گرانول سازی توسعه ­یافت و چرخ­های سنگین برای کوبیدن وپرس­ کردن سوخت و اکسیدایزر و تولید قطعات­ جامد و سپس شکستن آن ­ها به دانه­ های کوچک­تر استفاده می­شد، در سال 1425 بسیار پیشرفت نمود. این دانه­ ها شامل مخلوط ذکر شده از سوخت و اکسیدایز است که نتیجه­ ی آن خصوصیات فیزیکی و بالستیکی ممتاز برای برای باروت است. باروت دانه­ بندی­شده به تدریج در سلاح های کوچک­ دستی و سپس نارنجک­ها در طول قرن 15 استفاده ­شد و برای سلاح­های سنگین در قرن 16 کاربرد پیداکرد. آسیاب­های باروت ( برای دانه بندی باروت ) در روترهایت و والتهام در انگلستان در سال­های 1554 تا 1603 برپاشد.
   
   برای اولین بار استفاده از باروت در فرآیند­های ساختمانی و در سال 1548 تا 1572 در حین لایروبی رودخانه نایمن در اروپای شمالی و در سال 1627 برای کمک انفجاری در معادن طلا در مجارستان ثبت شد. به زودی از باروت برای انفجار در آلمان و سوییس و سایر کشورها استفاده شد. اولین استفاده از باروت برای انفجار در انگلستان مربوط به معادن مس کورنوال در سال 1670 می­شود. صنایع بوفورس در سوییس که در سال 1646 شروع به کار­کرد، مهمترین تولیدکننده تجاری باروت در اروپا بود.
   
   توسعه ­ی نیتروگلیسیرین:
   
   در اواسط قرن 19 محدودیت­های باروت برای انفجارمشخص گردید. معدن­کاری سخت و عملیات­های تونل سازی، نیازمند یک ماده­ ی منفجره قوی­تر بود. در سال 1846 یک پروفسور ایتالیایی به­نام آسکانیو سوبررو مایع نیتروگلیسیرین را کشف نمود [C₃H₅O₃(NO₂)₃]
   او به زودی از طبیعت انفجاری نیتروگلیسیرین آگاه شد و تحقیقات خود رامتوقف کرد. چند سال بعد یک مخترع سوییسی به­ نام امانول ­نوبل فرآیندی را برای تولید نیتروگلیسیرین توسعه داد ودر سال 1863 کارخانه­ ی کوچکی را در هلن برگ نزدیک استکهلم با پسرش آلفرد برپا کرد. روش اولیه­ ی تولید، مخلوط کردن گلیسرول با مخلوطی سرد از تتریک وسولفوریک­ اسید در کوره­ ی سنگی بود. مخلوط با دست هم­ زده شده و با یخ سرد می­شد. بعد از کامل شدن واکنش مخلوط در درون آب سرد اضافی جاری می­شود. فرآیند دوم تولید، شامل گلیسرول و مخلوط اسیدهای­ سرد بود که درون یک مخروط با سوراخی در انتها­ی آن جریان می ­یافت. محصول نیتروگلیسیرین از درون مجرا به حمام­ آب­ سرد جریان می­ یافت. هر دو­ روش شامل فرآیندی در انتها برای شستشوی محصول با آب­گرم و محلول آلکالین­ گرم برای جداسازی اسید­ها بود. نوبل دادن مجوز به ساختمان­های تولید نیتروگلیسیرین را که معمولا نزدیک به محل مصرف آن ( به دلیل میل به کاهش خواص عملکرد وطول عمر هنگام انتقال) ساخته می­شد، شروع­ کرد. خانواده نوبل از فروش نیتروگلیسیرین به دلیل استعداد آغازش تصادفی و آغازش نامطمئن در سوراخ­های مته به وسیله باروت مقداری عقب نشست. انفجار­های تخریبی تصادفی بسیاری اتفاق افتاد که یکی از آن­ها در کارخانه نوبل بود که سبب کشته شدن برادر آلفرد،امیل شد. آلفرد نوبل در سال 1864 دتوناتور کپسول انفجار فلزی را اختراع کرد که سبب بهبود آغازش با باروت شد. دتوناتور شامل فولمینات جیوه [Hg(CNO)₂] بود که می­توانست با باروت برای آغازش نیتروگلیسیرین جایگزین شود. کپسول انفجاری فولمینات جیوه موج شوک اولیه­ ای راتولید می­کرد که به ظرف­های حاوی نیتروگلیسیرین به وسیله یک فیوز مستقل و نیتروگلیسیرین آغازش می­شد. بعد از یک انفجار تخریبی بزرگ دیگر در سال 1866 که کارخانه نیتروگلیسیرین را به طور کامل تخریب کرد، توجه آلفرد به ایمنی انتقال نیتروگلیسیرین جلب شد. برای کاهش حساسیت نیتروگلیسیرین را با خاک رس ( سنگ چخماق) جاذب مخلوط کرد. این مخلوط به عنوان دینامیت شناخته می­شود و در سال 1867 ثبت شد. نیتروگلیسیرین نسبت به باروت بسیار برتری دارد، زیرا هر دو عامل سوخت و اکسیدایز در ساختمان یک مولکول است وسبب تماس نزدیک­تری بین اجزاء می­شود.
   
   
   index123.png
   
   
   
   • توسعه فولمینات جیوه:
     فولمینات جیوه (II) (بهانگلیسی: Mercury(II) fulminate) بافرمول شیمیاییHg(CNO)۲یکترکیب شیمیاییباشناسه پاب‌کم۱۱۰۲۲۴۴۴است. کهجرم مولیآن ۲۸۴٫۶۲۴ g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای جامد خاکستری است.
     
     فولمینات جیوه اولین بار در قرن 17 توسط کیمیاگر سوئدی – آلمانی، کانکل ساخته شد. او این ماده منفجره خطرناک را با عمل آوری جیوه با نیتریک اسید و الکل تهیه کرد. در آن زمان کانکل وسایر کیمیاگران استفاده_ای برای این ماده منفجره پیدا نکردند و به مرور_زمان اجزای این ماده فراموش شد، تا این_که ادوارد_هاوارد انگلیسی در سال 1799 تا 1800 این ماده را دوباره کشف کرد.
     
     هاوارد خصوصیات فولمینات جیوه را امتحان کرد واستفاده از آن را برای چاشنی آغازگر برای باروت پیشنهاد کرد و درسال 1807 یک کشیش اسکاتلندی به نام الکساندر­فورسیس این وسیله را پیشنهاد کرد.
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     توسعه نیترو سلولز:
     
     
     
     
     
     همزمان با تهیه نیتروگلیسیرین به فرآیند نیترات کردن سلولز برای تولید نیتروسلولز توسط افراد دیگری انجام شد،اسکانیندر بازل وباتگردر فرانکفورت در سال_های 1845 تا 1847 این کار را انجام دادند. قبل از آن در سال 1832 براکونوت نشاسته را نیتراته کرد، همچنین در سال 1838 آقای پلوز تحقیقات پروکانوت را ادامه داد و کاغذ و کتان وچند ماده دیگر را نیتراته کرد اما متوجه نشد که ماده نیترو سلولز را بهینه نموده است.
     
     
     index.png
     
     
     
     با اعلام اسکونبین در سال 1846 ودرهمان سال بوتگر در مورد ساختن نیتروسلولز،بزودی نام هردو نفر با تولید واستفاده از نیتروسلولز گره خورد. اگرچه مقاله انتشار­یافته در آن زمان، شامل چند برگ ازسوالات پرسشگران در مورد فرآیند نیتراسیون سلولز قبل از معرفی روش اسکونبین بود.
     
     
     اتفاقات زیادی هنگام تهیه و تولید نیتروسلولز در کارخانجات فرانسه و انگلیس و اتریش سبب تخریب شد. در طول این سال­ها سرفردریک ابل بر روی پایداری نیتروسلولز برای دولت انگلیس کار می­کرد و در سال 1865 راه حل خود رابرای این مشکل که شامل تبدیل .نیتروسلولز به خمیر بود، منتشرکرد. آبل در فرآیند خود نشان داد که در زمان جوشاندن وشستن پایداری نیتروسلولز بسیار بهبود می یابد. نیتروسلولز استفاده نظامی و تجاری پیدا نکرد تا زمانی که دستیار آبل، براون کشف کرد که در نیتروسلولز خشک فشرده با درجه نیترات بالا با استفاده از دتوناتور فولمینات جیوه می­توان تراک ایجاد کرد و نیتروسلولز فشرده و مرطوب می­تواند با مقدار کمی از نیتروسلولز خشک انفجار تخریبی داشته­باشد. (اصول بوستر)
     
     به این ترتیب بلوک­های بزرگی از نیتروسلولز مرطوب را می­توان با ایمنی نسبی استفاده کرد.
     
     
     توسعه دینامیت:
     در سال 1875آلفرد_نوبلکشف کرد که با مخلوط کردن نیتروسلولز و نیتروگلیسیرین ماده­ای ژل مانند بدست می­آید. این ژل توسعه پیدا کرد تا ژلاتین انفجاری بدست آمد.
     دینامیت ژله­ای و بعد­ها در سال 1888 بالستیت اولین پیشرانه بدون دود بود، بالستیت مخلوطی از نیتروگلیسیرین و نیتروسلولز و کافور وبنزن بود. در سال 1889 یک ترکیب رقیب برای بالستیت به نام کوردیت توسط دولت انگلیسی بوسیله ابل و دوار ثبت شد. تا سال 1930 کوردیت مهمترین پیشرانه مورد استفاده توسط نیروهای انگلیسی بود.
     در سال 1867 شیمیدان سوئدی به نام اولسون و ناربیندریافتند که افزودن آمونیوم نیترات سبب بهبود خواص انفجاری دینامیت می­شود.آلفرد­نوبل ثبت اختراع اولسون و ناربین را بدست آورد و در ترکیب انفجاری خود استفاده کرد.
   • index.jpg
     توسعه آمونیوم نیترات:
   
   

https://www.uplooder.net/img/image/83/c7668f89597867c2472fb4e00299b658/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(5).jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

آمونیوم نیترات (AN) با فرمول شیمیایی NH4NO3 یک ترکیب شیمیایی است که به‌عنوان کود شیمیایی برای نیتراته کردن خاک جهت کشاورزی بکار می‌رود؛ و همچنین ماده منفجره نیز است. این ترکیب به شکل جامد کریستالی سفید است که به‌شدت درآب حل می‌شود. استفاده وسیع دیگر آن به‌عنوان ماده منفجره است. همچنین مهمترین جز سازنده آنفو نیز است.


بسیاری از کشورها به خاطر قابلیت سوء استفاده از این ماده به تدریج در حال جایگزینی این ترکیب در کاربردهای مصرف عمومی هستند. انفجارهای تصادفی آمونیوم نیترات از اوایل قرن بیستم میلادی جان بسیاری از مردم را گرفته‌است.


ویژگی:
آمونیوم نیترات یکی از قوی‌ترین مواد منفجره است. در مورد خواص این ماده می‌توان گفت که از نظر امنیت نگهداری، ایمن‌ترین ماده منفجره شناخته شده‌است. نکتهٔ جالب و قابل توجه این است که حتی اگر آمونیوم نیترات در زیر بالشتان هنگام خواب وجود داشته احتمال انفجار آن بسیار کم است. مواد اولیه برای ساخت آن آمونیاک و اسید نیتریک غلیظ است که به راحتی قابل دسترسی است. مواد منفجره به دو دسته کم‌انفجار و پرانفجار تقسیم می‌شوند. حساسیت مواد منفجره و قدرت انفجار رابطه عکس دارند. ازین رو پایه‌های اصلی یک ماده منفجره را یک ماده کم انفجار با قدرت زیاد و یک پرانفجار با قدرت کم تشکیل می‌دهند. پرانفجارها همان چاشنی‌ها هستند. نیترات آمونیوم نیز که یک‌کم‌انفجار با قدرت بالاست فقط در کنار یک چاشنی قوی منفجر خواهد شد.


تولید:

تولید صنعتی آمونیوم نیترات، شامل واکنش اسید و بازبین آمونیاکو نیتریک اسید است:

HNO3 + NH3 → NH4NO3

آمونیاک در حالتی انیدروز استفاده می‌شود (به عبارتی، حالت گازی)؛ و نیتریک اسید در حالت تغلیظ شده، در این واکنش استفاده می‌شود.


در روش‌های دیگر، آمونیوم نیترات می‌تواند از واکنش جانشینی دوگانه نیز بدست آید.




کاربردها:
·مصارف کشاورزی



آمونیوم نیترات یک کود کشاورزی بسیار مهم با NPK برابر با ۰-۰-۳۴ است (۳۴٪ ازت) که البته خلوص پایین‌تری نسبت به کود اورهدارد. مزیت کود آمونیوم نیترات نسبت به اوره، پایدارتر بودن و عدم از دست رفتن ازت در اتمسفر می‌باشد.



·ماده منفجره




آمونیوم نیترات به شکلی که فروخته می‌شود، ماده منفجره نیست. اما به راحتی به شکل ترکیبات منفجره در می‌آید، وقتی با سایر مواد منفجره مانند آزیدهایا آنفو ترکیب شود.




تروریسم



مواد منفجره بر پایه آمونیوم نیترات در بمب‌گذاری سرای استرلینگ استفاده شدند. همچنین انفجار اکلاهماسیتی در ۱۹۹۵،حملات ۲۰۱۱ در نروژ و چند مورد دیگر از مواد منفجره مرتبط با آمونیم نیترات استفاده شد.



حادثه‌ها

• درانفجار در بندر بیروت، آمونیوم نیترات بسیاری منفجر شد و باعث آسیب گسترده به مناطق اطراف محل نگهداری مواد منفجره شد.
  
  از جمله دیگر موارد حادثه انفجار قطار نیشابور در سال ۱۳۸۲ قابل ذکر است. در حادثه مذکور ۷ واگن حاوی نیترات آمونیوم به عنوان کود شیمیایی در کنار دیگر مواد قابل اشتعال وجود داشت.
  
  

آمونیوم نیترات اولین بار در سال 1654 توسط گلوبر ساخته شد اما تا اوایل قرن 19 هنگامی که به عنوان جایگزینی برای پتاسیم نیترات در ساختار باروت توسط گریندل و روبین معرفی گردید مورد استفاده قرار­نگرفت. خصوصیات انفجاری این ماده در سال 1849 توسط ریس و میلون هنگامی که مخلوط قدرتمند از آمونیوم نیترات و ذغال چوب در حرارت منفجر شد، گزارش گردید.

آمونیوم نیترات به عنوان یک ماده منفجره معرفی شد اگر­چه آتش سوزی های کوچک و انفجارهایی در رابطه با آمونیوم نیترات در مناطق مختلف جهان اتفاق افتاده است.

بعد از پایان جنگ جهانی دوم ایالات متحده تبادل دریایی کود آمونیوم نیترات(FGAN) را با اروپا آغاز کرد که شامل دانه­ های آمونیوم نیترات که به وسیله %75 واکس پوشانده شده وحدود %35 خاک رس به آن اضافه شده­ بود، می­شد.
به دلیل این که این ماده به عنوان یک ماده منفجره معرفی نشده بود پیشگیری خاصی هنگام جابجایی و انتقال دریایی و کار انجام نمی­شد وحتی هنگام بارگیری دود می­کرد.

تا تاریخ 16و 17 آپریل 1947 تعدادی محموله بدون خطر جابجا گردید، تا اینکه یک انفجار وحشتناک به­ وجود آمد. اس اس گرند کمپ و اس اس های فلایر هردو در بندر تگزاس لنگر انداخته وحاوی FGAN بودند که انفجار رخ داد و تخریب شدند. در پی این حادثه تحقیقات زیادی در رابطه با دلیل این حادثه شروع شد. به طور همزمان تحقیقات گسترده­ای درباره­ ی خواص انفجاری آمونیوم نیترات و مخلوط آن با مواد آلی و معدنی نیز جریان یافت. اتفاق مشابه حادثه تگزاس برای کشتی اس اس اوشن لیبرتی در بندر برست فرانسه در سال 1947 افتاد.
تحقیقات نشان داد که آمونیوم نیترات از آن چیزی که فکر می­شد بسیار خطرناک­تر است ومقررات سختگیرانه ای برای ذخیره ­سازی و بارگیری و انتقال آن در ایالات متحده آماده شد و به سرعت به اجرا آمد.



توسعه مواد منفجره تجاری:
توسعه مواد منفجره دارای مجوز:
تا سال 1870 باروت تنها ماده منفجره مورد استفاده در معادن ذغال سنگ بود و چند فاجعه انفجار اتفاق افتاده­ بود. تلاش­ های زیادی برای تصحیح باروت مانند اضافه کردن عوامل سرد­کننده از قبیل آمونیوم­ سولفات، نشاسته، پارافین و... به باروت انجام شد. همچنین درون سوراخ حاوی باروت استوانه­ ای از آب را قرار­دادند اما هیچ کدام از این روش­ها موفقیت لازم را بدست­ نیاورد.


هنگامی که نیتروسلولز و نیتروگلیسیرین اختراع شد تلاشهایی برای استفاده ترکیبی از این دو ماده بجای باروت انجام­ شد اما مشخص شد که این مواد برای استفاده در معادن ذغال­سنگ پر از گاز مناسب نیستند. باتوسعه دینامیت و ژل انفجاری توسط نوبل که ماده منفجره­ ای برپایه نیتروگلیسیرین بود دوره حکمرانی دینامیت بر صنایع معدنی و انفجار­های تجاری آغاز شد.

متناظر با رشداستفاده از انفجار در معادن ذغال سنگ تعداد، انفجارات ناشی از گاز و غبار و صدمات ترسناک ناشی از آن افزایش پیدا­کرد. برخی از دولت­های اروپایی با­توجه به این اتفاقات، استفاده از انفجار را در معادن ذغال­سنگ، ممنوع کردند و متوسل به استفاده از دستگاه­های هیدرولیک یا فشار باد شدند. قبل از توسل به این گونه اقدامات موثر بعضی دولت­ها تصمیم گرفتند دانشمندان یا کمیسیون­هایی با هدایت آنان را مامور واکاوی این مشکل کنند.

پس سال­های 1877 تا 1880 کمیته­ هایی در فرانسه،انگلیس ،بلژیک وآلمان تشکیل شد. نتیجه کارهای انجام شده در کمیته فرانسوی تنظیم حداکثر دما برای انفجار در صخره و معادن ذغال_سنگ گازی بود. در آلمان و انگلستان تشخیص داده شده که تنظیم دمای انفجار تنها یک عامل برای تامین امنیت انفجار است و سایر عوامل نیز باید در نظر گرفته شود. در نتیجه مجموعه­ای از تست ها در سال1880 در گلسنکیرشن آلمان برای تست مواد منفجره تازه توسعه یافته ساخته­ شد. مجموعه­ ای از تست­ها نامزد شبیه سازی دقیق شرایط ممکن درون معدن شده بود. کمیته­ ای در انگلستان مسئول اجرای مجموعه­ ای از تست­ها در سال 1888 در صنایع ذغال­سنگ هپبورن شد که این آزمایشات در سال 1890 کامل­ گردید. بعد از آزمایش مواد منفجره مختلف، استفاده از چند ماده متغیر توصیه شد که اکثرا بر پایه آمونیوم نیترات بودند. به مواد منفجره­ای که آزمایش را گذرانده­ بودند "مواد منفجره دارای مجوز" می­گویند. دینامیت و باروت هر دو در آزمایش رد­شدند و به جای آن­ها از مواد منفجره پایه آمونیوم نیترات استفاده­ شد. نتیجه بدست­ آمده توسط این کمیته منجر به مقررات معادن ذغال­سنگ در سال 1906 شد. به دنبال این عمل مجموعه تست هایی در آرسنال و روترهارم انگلستان ساخته شد.


توسعه ANFO و مواد منفجره دوغابی:


در سال 1913 تولید ذغال_­سنگ انگلیسی به بیشترین مقدار خود یعنی 287میلیون تن رسید که برای این تولید سالیانه 5000 تن مواد منفجره استفاده می شد و در سال 1917 حدود 92% از این مواد منفجره بر پایه آمونیوم نیترات بود. برای کاهش قیمت مواد منفجره صنایع مواد منفجره ترکیبات ارزانتری از آمونیوم نیترات را در فرمول مواد منفجره استفاده می­کردند اما این ترکیبات تاثیرات ناخواسته جانبی از جمله کاهش مقاومت در برابر آب را بوجود­می­آوردند. این یک مشکل مهم بود زیرا معادن و سنگ­ها اغلب مرطوب هستند و سوراخ ایجاد شده برای مواد منفجره مرتبا پر از آب می­شد. شیمی­دانان این مشکل را با پوشاندن سطح آمونیوم نیترات با پودر­های غیرآلی قبل از مخلوط کردن با دینامیت و بسته بندی بهتر برای جلوگیری از ورود آب حل کردند. انفجارات تصادفی هنوز در هنگام انفجارات معادن اتفاق می­افتاد و در سال 1950 تولیدکنندگان شروع به توسعه مواد منفجره ضد آب ومنحصرا شامل ترکیب­های آمونیوم نیترات بی خطر کردند. برجسته ترین ترکیب
ANFO (Ammoniom Nitrate Fuel Oil) بود. در سال 1970 شرکت­های ایالات متحده ایرکو و دوپونت شروع به افزودن دانه­های رنگی آلمینیوم و مونو متیل نیترات (MAN) به فرمول خود برای تولید محصول ژل مانند که راحت­تر تراک در آن ایجادشود،کردند. تازه ترین توسعه، مربوط به تولید امولسیون مواد منفجره که شامل قطرات حل شده آمونیوم نیترات در تماس مستقیم با نفت است، می­باشد.این امولسیون ضد آب است زیرا فاز پیوسته، لایه­ای از نفت است و به آسانی می­تواند تراک شود زیرا آمونیوم نیترات و نفت در تماس مستقیم و نزدیک با یکدیگر هستند. مواد منفجره امولسیونی دارای سرعت بیشتری از دینامیت هستند و روش تولید ارزانتر و ساده ­تر دارند.

https://www.uplooder.net/img/image/52/bc6f458d0ea50b59b8646f37d1f26aaf/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(6).jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

Ammonium-Nitrate1.jpg

تصویر آمونیوم نیترات:

https://www.uplooder.net/img/image/65/12a8b23a4f0957303c91cdd05dbd2a6b/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930509_(6).jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

یک نکته اینکه داعش در انفجارات از این ماده استفاده میکنه


توسعه مواد منفجره نظامی:
توسعه پیکریک اسید:
پیکریک اسید تری نیترو فنول C₆H₃N₃O₇در سال 1885 توسط تارپین به عنوان جایگزینی مناسب برای باروت کشف شد و در سال 1888 پیکریک اسید درمهمات انگلیسی تحت نام لیدیت جایگزین باروت شد. پیکریک اسید ابتدا به عنوان نیتروفنول شناخته می­شد تا این­که در نوشته­های گلابر در سال 1742 آمده است. در نیمه دوم قرن 19 پیکریک اسید به طور گسترده به عنوان رنگ سریع برای ابریشم و پشم استفاده می­شد تا اینکه در سال 1830 امکان استفاده از پیکریک اسید به عنوان ماده منفجره توسط والترکشف شد.

دیزاینول و بروگر پیشنهاد دادند نمک­های پیکرات به عنوان پیشرانه استفاده شوند در حالی که در سال 1871 آبل پیشنهاد داد از آمونیوم پیکرات به عنوان ماده منفجره استفاده شود. در سال 1873 ایرنگل نشان داد که پیکریک اسید می­تواند تراک و منفجر شود و تارپین از این نتایج استفاده کرد. در روسیه یا پامپوشکو در سال 1894پیکریک اسید را تهیه کرد و به زودی توانایی آن را برای انفجار متوجه شد. سرانجام پیکریک اسید در تمام دنیا به عنوان ماده منفجره پایه در مصارف نظامی پذیرفته شد.

پیکریک اسید مشکل خودش را داشت و در حضور آب سبب خوردگی پوسته می شد و نمک خروجی حساس و مستعد آغازش تصادفی بود و پیکریک اسید نیازمند پیش گرمایش طولانی در دمای بالا برای ذوب شدن بود.

توسعه تتریل:

توسعه ی ماده منفجره دیگری به نام تتریل همزمان با توسعه ی پیکریک اسید شروع شد.

تتریل اولین بار در سال 1877 بوسیله Mertenz (مرتنز) تهیه شد و در سال 1883 بوسیله ی (رامبورگ) ساختار آن مشخص گردید. تتریل در سال 1906 به عنوان ماده منفجره استفاده گردید و در اوایل این قرن بطور گسترده به عنوان شارژ اصلی کپسول های انفجاری انتخاب شد.



توسعه ی TNT:

تری‌نیتروتولوئن یا تی‌ان‌تی (TNT) یا تروتیل یک مرکب هیدروکربن معطر با بوی تلخ بلوری و زرد رنگ است که در ۳۵۴ درجه کلوین ذوب می‌شود. تی‌ان‌تی ماده منفجره است که سرعت انفجار آن ۷۰۲۸ متر بر ثانیه می‌باشد و در بسیاری از ترکیبات انفجاری بکار می‌رود. تی‌ان‌تی به‌وسیله نیتراسیون تولوئن C6H5CH3 تهیه می‌شود وفرمول شیمیایی آن (CH3(NO2)C6H2) و نام آیوپاک آن 2,4،6 Trinitromethylbenzene است.

ویژگی های ظاهری:


تری نیترو تولوئن کریستال‌های سوزنی شکل زرد کمرنگی است که می‌تواند در یک فضای بی هوا (خلاء) تقطیرشود. تی‌ان‌تی در آب بسختی قابل حل است؛ بیشتر در اتر و استون، بنزین و پیریدینحل می‌شود. به دلیل پائین بودننقطه ذوب تی‌ان‌تی در ۳۵/۸۰ درجه سانتیگرادمی‌توان آن را در آب گرمکن ذوب کرد و به آن شکل داد. تی‌ان‌تی سمی است و تماس آن با پوست می‌تواند تولید آلرژی و واکنش انفعالی شدید تولید کند، این واکنش شدید پوست را به رنگ زرد متمایل به نارنجی در می‌آورد.

• قابلیت ذوب در آب: ۱۳۰ میلی گرم / لیتر در ۲۰ درجه سانتیگراد
  در بخار تحت فشار: ۲۰ درجه سانتیگراد ۵/۱ – ۶ mbar
  سرعت انفجار: ۶۷۰۰ -۷۰۰۰ میلی / ثانیه ۶۹۰۰ میلی/ثانیه (چگالی: ۱/۶ گرم/سانتیمتر مکعب)
  تست با حافظ سرب: ۳۰۰ میلی لیتر / ۱۰ گرم
  
  حساسیت ضربه زنی: ۱۵ Nm ۱/۵ کیلو در متر
  
  

میزان سمی بودن:
برخی آزمایش‌های زمینی نظامی با ماده تی‌ان‌تی آلوده است. تی‌ان‌تی تا حد زیادی سمی است. می‌تواند از راه پوست جذب شود و موجب سوزش و آزردگی پوست می‌شود و لکه‌ای زرد رنگ متمایل به نارنجی از خود باقی می‌گذارد. در جریان جنگ جهانی اولکارمندان امور دفاعی و مهمات که مواد منفجره را دست می‌زدند پوست آن‌ها به رنگ زرد روشنی در آمد که در اصطلاح به "دختر قناری" یا به صورت ساده "قناری" خوانده شدند که در معنی کارگران امور دفاعی را تشریح می‌کرد. تی‌ان‌تی در نهایت موجب تغییر رنگ موی زنجبیلی به سبز می‌شود. در سال ۱۹۱۶ دولت بریتانیادر مورد زنان کارگر که در زرادخانه سلطنتی بریتانیا بنام وولویچ کار می‌کردند متوجه این نکته شدند که ۳۷% آنان از یک درد بسیار شدید رنج می‌برند و اشتهای آن‌ها شدیداً کم شده و گاهی تهوع و برخی هم مبتلا به یبوستمی‌شوند، ۲۵% آنان از ناراحتی‌های پوستی شدید رنج می‌بردند و ۳۴% آنان متوجه تغییر در عادت‌های ماهانه خود شدند. پیش از اینکه ماسک‌های گاز و محافظ‌های پوست شناخته شده باشد صدها کارگر دچار مرگ‌های غیرقابل توصیف شدند.

مردمی که در تماس با تری نیترو تولئن قرار گیرند و بیش از حد با آن در تماس باشند به کم خونی یا آنمی‌های غیر عادی و ناراحتی‌های کبدی غیرقابل وصف دچار می‌شوند. خون و جگر آلوده شده و تورم جگر بروز می‌کند و ناراحتی‌های شدید دیگری به وجود می‌آید که قدرت دفاعی بدن را بشدت پائین می‌آورد، این رویداد در حیواناتی که ترینیتروتولئن را خورده یا استشمام کرده باشند نیز دیده می‌شود.
گواهی‌های زیادی در دست است که تی‌ان‌تی موجب اختلال در باروری تخم نر می‌شود و تی‌ان‌تی به احتمال قوی کارسینوژن(ماده ایجادکننده سرطان) است. مصرف تی‌ان‌تی موجب سیاه شدن ادرار می‌شود.


تاریخچه استفاده:
تی‌ان‌تی اول بار در سال ۱۸۶۳ توسط یک شیمی‌دان آلمانی بنام جوزف ویلبراند ساخته شده‌است، اما تأثیرات و اثرات آن تا سال‌ها بعد قابل درک نبود، بیشتر به این دلیل که بسیار مشکل بود تا آن را منفجر کنند و علت دیگر اینکه کمتر از مواد منفجره دیگر قدرت داشت. به‌طور کلی چون با بخار آب یا آب گرم قابلیت ذوب شدن دارد می‌توان آن را در جعبه یا هر شکلی ریخت. (ویتنامی‌ها از این روش استفاده کرده و در پوکه هایخالی باقی‌مانده از مهمات آمریکائیان استفاده می‌کردند). همچنین میدانیم که به دلایلی حساس دیگر در سال ۱۹۱۰ انگلیس این ماده را از قانون مواد منفجره سال ۱۸۷۵ مبرا داشته و به‌طور کلی این ماده را جزو مواد منفجره به حساب نیاورده است چه در مورد ساخت یا انبار کردن آن.
ارتش آلماناز این ماده برای پر کردن پوکه‌های نظامی در سال ۱۹۰۲ استفاده کرده‌است. این ماده قابلیت دیگری به آلمان‌ها می‌داد که بتوانند آن را در جنگ جهانی اول در نیروی دریائی استفاده کنند. آن‌ها گلوله‌هایی ساخته بودند که بتواند از دیواره ضد گلوله کشتی‌ها و ناوهای انگلیسی عبور کند، در حالیکه گلوله‌های انگلیسی به محض برخورد با پوسته ضد گلوله‌ها منفجر می‌شد و به این ترتیب انرژی آن‌ها در بیرون از بدنه تانک یا ضد گلوله یا بدنه کشتی‌ها از بین می‌رفت. انگلیسی‌ها با گذشت زمان این ماده با جایگزین مایدایت (ماده منفجره‌ای که قسمت بزرگی از آن اسید پیکریک است) کردند. به این دلیل که نیاز به مواد منفجره در جنگ جهانی دومافزایش پیدا کرد تی‌ان‌تی بارها با ۴۰-۸۰ درصد نیترات آْمونیوم مخلوط شد که ماده منفجره‌ای بنام آماتول را به وجود آورد. گرچه به اندازه تی‌ان‌تی قدرت انفجاری داشت ولی یک اشکال عمده داشت که بسیار نمگیر بود.


حدود سال 1902 آلمانی ها و انگلیسی ها آزمایش هایی را با تری نیتروتولوئن[(C₇H₅N₃O₆)(TNT)] انجام دادند، این ماده اولین بار توسط ویل براند در سال 1863 تهیه گردید. اولین مطالعات جزئی نگر در مورد تهیه ی 6-4-2 ترین نیتروتولوئن بوسیله ی بلستین وکالبر در سال 1870، زمانی که آنها ایزومر 5-4-2 تری نیتروتولوئن را کشف کردند انجام شد. 6-4-2 تری نیتروتولوئن خالص در سال 1880 توسط هپ تهیه شد و ساختار آن در سال 1883 توسط کلاوس و بکر مشخص گردید. تولید TNT در سال 1891 در آلمان شروع شد و در سال 1899 با آلومینیوم ترکیب شد تا ترکیبی انفجاری تولید شود. در سال 1902 TNT برای جایگزینی پیکریک اسید در ارتش آلمان پذیرفته شد و در سال 1912 ارتش ایالات متحده استفاده از TNT را آغاز کرد. از سال 1914 TNT ماده ی منفجره استاندارد برای تمام ارتش ها، حین جنگ جهانی اول بود.


تولید TNT به میزان قیر زغال سنگ در دسترس محدود بود و برای پرکردن مهمات انتخاب نشد. استفاده از مخلوط TNT و آمونیوم نیترات که آماتول نامیده می شود گسترده شد و کسری TNT را جبران نمود. برای مواد منفجره ی زیر آبی نیز از فرمول یکسان با اضافه کردن آلمینیوم استفاده شد که به آن آمینال می گفتند.


توسعه نیتروگوانیدین:
نیتروگوانیدین به انگلیسی: Nitroguanidine
با فرمول شیمیایی CH4N4O2 یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم 11174 است. که جرم مولی آن 104.07 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلور بی‌رنگ است.
ماده منفجره ی نیتروگوانیدین نیز در جنگ جهانی اول توسط آلمانی ها به عنوان جزئی از شارژهای زنجیره ی انفجار استفاده می شد. این ماده با آمونیوم نیترات و پارافین برای پر کردن خمپاره ها استفاده می شد. نیتروگوانیدین همچنین در طول جنگ جهانی دوم و بعدها در پیشرانه های سه پایه استفاده شد.
نیتروگوانیدین (CH₄N₄O₂) اولین بار توسط جوزلین در سال 1877 تهیه شد و خصوصیات آن توسط ویلین در سال 1901 مشخص گردید. در جنگ جهانی اول نیتروگوانیدین با نیتروسلولز مخلوط و به عنوان پیشرانه بدون نور استفاده می شد. اگر چه با این ترکیب مشکلی نیز همراه بود، زمان انبارداری، نیتروگوانیدین ، نیتروسلولز را تخریب می کرد. این مشکل در سال 1937 توسط شرکت دینامیت ای جی، AG، رفع شد که ترکیب پیشرانه ای شامل نیتروگوانیدین را توسعه داد. این ماده را گادول پالور می گفتند. گادول پالور دود بسیار کمی تولید می کرد، نور کمی از دهانه ی سلاح هنگام آتش دیده می شد و طول عمر لوله ی سلاح را افزایش می داد. بعد از جنگ جهانی اول برنامه های تحقیقاتی گسترده ای برای یافتن مواد منفجره ی جدید و نیرومندتر شروع شد. در این برنامه ها موادی نظیر سیکلوتری متیلن تری نیترامین [(RDX)(C₃H₆N₆O₆)] که همچنین سیکلونیت یا هگزوژن گفته می شود و پنتا اریتریتول تترا نیترات [(PETN)(C₅H₈N₄O₁₂)] ساخته شد.

توسعه ی PETN:

پینتریت به انگلیسی: Pentaerythritol tetranitrate
به اختصار PETN، نوعی ماده‌ی منفجره‌‌‌ی بسیار قوی است که همچنین در ساخت برخی داروهای قلبی-عروقی نیز کاربرد دارد. تهیه آن بوسیله اسید استیک وهیدروفلوئوریک اسید و نیترات جیوه و هپتان و وایتکس و فسفر قرمز در حضور کاتالیز گر پنتا اریتیریتول و فسفر پنتا اکسید است که در هنگام ساخت باید همزده و حرارت بالا داده شود و مراقب بود وگرنه خراب میشود سرعت انفجار: ۸۰۲۷ متر در ثانیه است.
PETN اولین بار در سال 1894 با نیتره کردن پنتا اریتریتول تهیه شد. تولید تجاری PETN در ابتدا ممکن نبود تا زمانی که فرمال دِهید و استال دِهید مورد نیاز برای ساخت PETN یک دهه قبل از جنگ جهانی دوم به آسانی در دسترس قرار گرفت. در طول جنگ جهانی دوم RDX بسیار بیشتر از PETN مورد استفاده قرار گرفت. زیرا حساسیت PETN به ضربه و پایداری شیمیایی آن ضعیف بود. ترکیب منفجره ای شامل 50% PETN و 50% TNT توسعه یافت که به آن پنترولیت یا پنتولیت می گفتند. این ترکیب برای پرکردن نارنجک های دستی و ضد تانک و دتوناتور ها استفاده می شد.

توسعه RDX وHMX:

آر. دی. ایکس یا هکسوژن به انگلیسی: RDX
یک ترکیب آلی با فرمول 3(O2NNCH2) است. این ماده یک جامد سفیدرنگ بدون بو و مزه است که عمدتاً به عنوان ماده منفجره مورد استفاده قرار می‌گیرد. از لحاظ شیمیایی این ماده یک نیترامید طبقه‌بندی می‌شود و خواصی شبیه به اچ‌ام‌ایکس دارد. این ماده منفجره قدرتی کمی بیشتر از تی‌ان‌تی دارد و در جنگ جهانی دوم و پس از آن بسیار کاربرد داشته و دارد. این ماده عامل انفجاری در بمب خمیری C-4 است. آر.دی. ایکس یک ماده منفجره پایدار جهت انبارش و از قوی‌ترین مواد منفجره شناخته شده نظامی است.

نام های دیگر:
آر.دی. ایکس همچنین به نام‌های سیکلونیت، هکسوژن مخصوصا در زبان روسی، فرانسوی و آلمانی و کشورهای متأثر از این زبان‌هاT4 و نام شیمیایی «سیکلو تری متیلین تری نیترامین» نیز شناخته می‌شود.
در دهه ۱۹۳۰ زرادخانه سلطنتی بریتانیا به تحقیق در موردسیکلونیت برای مصرف علیه یو-بوتهای آلمانی که بدنه‌ای ضخیم‌تر از قایق‌های دیگر داشت، شروع کرد. هدف ساخت ماده منفجره‌ای قوی‌تر ازتی‌ان‌تی بود. به دلیل مسائل امنیتی بریتانیا این ماده را "Research Department Explosive" یا "R.D.X" به معنای "ماده منفجره دپارتمان تحقیقات" نامگذاری کرد.


کاربرد:


از آر.دی. ایکس در طول جنگ جهانی دوم به‌طور گسترده‌ای استفاده شد که اغلب با ترکیب تی‌ان‌تی شکل می‌گرفت از قبیل تورپکس، کامپوزیشن ب، سیکلوتول، کامپوزیشن اچ۶.

از آر.دی. ایکس برای ساخت اولین ماده منفجره خمیری استفاده گردید.
آر.دی. ایکس پایه ساخت مواد منفجره بسیاری است:

کامپوزیشن آ: ماده منفجره ای گرانولی (دانه‌دانه) شامل آر.دی. ایکس و یک موم کاهنده حساسیت.

کامپوزیشن ب: ترکیبی قابل قالب‌گیری شامل 59.5٪ آر.دی. ایکس و39.4% تی‌ان‌تی همراه با یک درصد موم کاهنده حساسیت.

کامپوزیشن سی: از کامپوزیشن سی برای اولین بار در جنگ جهانی دوم استفاده گردید، اما انواع مختلفی از آن ساخته شد از جمله سی-۲، سی-۳ وسی-۴؛ سی-۴ شامل ۹۱٪ آر.دی. ایکس، یک عامل پلاستیکی کننده، ۵٫۳٪ دیابکتیل ساباکات، یک عامل بایندر (عامل چسبیدن مواد بهم) که معمولاً 2.1% پلی ایزوبوتیلین می‌باشد و 1.6% روغن است.
کامپوزیشن سی. اچ-۶: 97.5% آر.دی. ایکس، 1.5% کلسیم استئارات، 0.5% پلی ایزوبوتیلین و 05.% گرافیت.
سیکلوتول: ترکیب قابل قالب‌گیری از ۵۰ تا ۸۰٪ آر.دی. ایکس و ۲۰ تا ۵۰٪ تی‌ان‌تی که با توجه به نسبت آر.دی. ایکس به تی‌ان‌تی نامگذاری می‌شود مانند سیکلوتول ۷۰/۳۰.
تورپکس: ۴۲٪ آر.دی. ایکس، ۴۰٪ تی‌ان‌تی و ۱۸٪ پودر آلومینیوم. این ترکیب در جنگ جهانی دوم ساخته شد و جزو مهمات زیرآبی محسوب می‌شود.
RDXاولین بار توسط فردی آلمانی به نام هینگ در سال 1899 برای مصارف دارویی تهیه شد. استفاده از این ماده به عنوان ماده منفجره در سال 1920 توسط هرز انجام شد. بازدهی این فرآیند بسیار پایین بود و فرآیند هزینه بر بود بنابراین برای تولید در مقیاس بالا جذاب نبود.
هیل در زرادخانه پیکاتینی در سال 1925 فرایندی را برای تولید RDX توسعه داد که دارای بازدهی 68% بود. اگر چه بهبود اساسی دیگری تا سال 1940 در تولید RDX انجام نشد، آقای میسنر روش پیوسته ای را برای تولید RDX توسعه داد و رس و کسلر در کانادا روشی را توسعه دادند که در آن برای تولید RDX از هگزامین به عنوان ماده اولیه استفاده نمی­شد. به طور هم­زمان بکمن روشی را برای تولید RDX از هگزامین توسعه داد که دارای بازده بسیار بیشتری بود.
محصولات بکمن به عنوان نوع B ماده RDX شناخته می شد و حاوی مقدار ثابتی از خلوص بین 8% تا 12% بود. خصوصیات انفجاری این درصد خلوص بعداً مورد استفاده قرار گرفت و ماده منفجره HMX که به نام اکتوژن هم شناخته می شود توسعه یافت. روش بکمن در طول جنگ جهانی دوم توسط کانادا وبعد از آن در ایالات متحده توسط شرکت تنسی - استمن پذیرفته شد. این روش تولید بسیار اقتصادی تر بود و موجب کشف مواد منفجره جدیدی شد. روشی برای تولید RDX خالص توسط بروکمن توسعه یافت و به عنوان RDX نوع A شناخته شد. در انگلستان بعد از انتشار ثبت اختراع هرز در سال 1920 سازمان تحقیقات تسلیحاتی در وولویش توسعه روش تولید RDX را شروع کرد. یک واحد آزمایش صنعتی در مقیاس کوچک با تولید 75 پوند RDX در روز در سال 1933 نصب شده و تا سال 1939 استفاده گردید. کارخانه دیگری در سال 1939 در ولتهام ابی نصب شد و یک کارخانه در مقیاس کامل در نزدیکی بریج واتر در سال 1941 ساخته شد. در انگلستان RDX به عنوان شارژ اصلی برای بمب ها و توپ ها در جنگ جهانی دوم استفاده نشد اما به TNT برای افزایش قدرت انفجار افزوده می شد RDX در ترکیبات انفجاری در آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، روسیه، ایالات متحده، اسپانیا و سوئد استفاده شد. تحقیق و توسعه در حین جنگ جهانی دوم برای توسعه مواد منفجره جدید و قوی تر ادامه داشت. توریکس (آلمینیوم TNT / RDX/) و سیکلوتترامتیلین تترانیترامین که به عنوان اکتوژن [(HMX)(C₄H₈N₈O₈)] شناخته می شود در پایان جنگ جهانی اول در دسترس قرار گرفت. در سال 1952 ماده منفجره ای به نام اوکتول شامل 75% HMX و 15% TNT توسعه پیدا کرد.
مواد منفجره پلاستیکی قابل ریخته گری در طول جنگ جهانی دوم توسعه یافت این مواد معمولا شامل وازلین یا مواد ژلاتین کننده نیتره شده هستند که ایجاد حالت پلاستیکی می­کنند.

https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

توسعه C4 :
سی‌۴ به انگلیسی C4یا composition4 از دسته مواد منفجره بسیار قدرتمندی است که در امر تخریب مورد استفاده قرار می‌گیرد سی۴ از ترکیب آر دی ایکس با دی هکسی سبکات و روغن موتورتشکیل می‌شود که به رنگ سفید و دارای حالتی چون آدامس جویده شده‌است.


RDX:

آر دی ایکس یک ماده منفجره قدرتمند با درجه حساسیت متوسط است که پس از جنگ جهانی دوم نیز مورد استفاده قرار گرفت آر دی ایکس به دو روش ساخته می‌شود.

۱-ترکیباسید نیتریک ۹۹درصد با هگزامین و اوره

۲-ترکیب اسید نیتریک ۶۵درصد با هگزامین و نیترات آمونیوم

هگزامین:

هگزامین در ساخت دو نوع ماده منفجره کار برد دارد:

1. هگزامین پروکسید:ترکیب هگزامین و آب اکسیژنه و اسید سولفوریک یا کلریدریک به عنوان کاتالیزور.
   
   آر دی ایکس که در بالا ذکر شد.
   
   
   
   این ماده سرطان زا و کار کردن با آن ریسک بزرگی است هگزامین از ترکیب فرمالین (فرمالدهید محلول در آب) و آمونیاک تشکیل می‌شود.
   
   
   
   
   
   
   300px-Eod23333.jpg
   
   
   
   
   
   مواد منفجره پلیمری پیوند خورده:
   مواد منفجره پلیمری پیوند خورده (pbx_s) برای کاهش حساسیت کریستال های مواد منفجره تازه تولید شده با تعبیه کریستال های مواد منفجره درون یک شبکه لاستیک مانند توسعه داده شد. اولین ترکیبات pbx در سال 1952 در آزمایشگاه های علمی لاس آلاموس در ایالات متحده توسعه داد شد. ترکیب شامل کریستال های RDX تعبیه شده درون پلیمرهای پلاستیک کننده بود. از سال 1952 آزمایشگاه های لارنس لیور مور نیرودریایی ایالات متحده و بسیاری از سازمان های دیگر فرمول های مختلف PBX را که برخی از آنها در جدول زیر آمده است توسعه دادند PBX های با پایه HMX برای پرتابه ها و آزمایش های لرزه ای طی سال های 1960 تا اوایل 1970 با استفاده از تفلون (پلی تترا فلوئورو اتیلن) توسعه داده شدند PBX های با پایه RDX و RDX/PETN نیز که به عنوان بایندر شناخته می شوند توسعه داده شدند. ادامه توسعه در این زمینه به تولید PBX هایی که حاوی پلیمرهای پرانرژی هستند و در عملکرد انفجاری به مواد منفجره کمک می کنند انجامید. پلیمرهای بی اثر با پلیمرهای پرانرژی جایگزین شدند. به طور عمده با هیدروکسی ترمینیتد پولی بوتادین (HTPB) (تا عملکرد انفجاری را افزایش داده و آسیب پذیری در مقابل آغازش تصادفی را کاهش دهند.) در ده سال اخیر مشخص شد که PBX های حاوی پلیمرهای بی اثر یا پرانرژی در مقابل ضربه سخت به ترکیبات منفجره سنتی بسیار حساس تر هستند. اضافه کردن نرم کننده در حالی که حساسیت PBX ها را کاهش می دهد سبب بهبود فرآیند پذیری و خواص مکانیکی می شود .
   
   
   پیشرفت­های اخیراز جدیدترین موارد توسعه در مواد منفجره مربوط به تولید هگزانیترواستیلبن [(HNS)(C₁₄H₆N₆O₁₂)] در سال 1966 توسط شیپ و تری آمینو تری نیترو بنزن [(TATB)([NH₂]₃ C₆[NO₂]₃)] در سال 1978 توسط ادکینز و نوریس می شود. هردوی این مواد می توانند دماهای نسبتا بالا را در مقایسه با سایر مواد منفجره تحمل کنند.
   
   
   TATB اولین بار توسط جکسون و وینگ در سال 1888 تهیه شد و خصوصیات انحلالی آن مورد بررسی قرار گرفت. در سال 1950 آزمایشگاه های مهمات نیرودریایی ایالات متحده TATB را به عنوان یک ماده منفجره مقاوم در مقابل حرارت شناسایی کرد و با موفقیت تولید در مقیاس کوچک را انجام داد و به یک روش تولید با بازدهی بالا برای تولید در مقیاس بزرگ رسید.
   
   نیترو 1،2،4- تری آزول–3–یک [(NTO)(C₂H₂N₄O₂)] یکی از مواد منفجره جدید با انرژی بالا و حساسیت کم در است. این ماده دارای حرارت واکنش بالا و رفتار اتوکاتالیک در هنگام تجزیه گرمایی است. NTO اولین بار در سال 1905 از نیتره کردن نیترو 1،2،4- تری آزول–3–یک گزارش شد که در اواخر سال 1960 دوباره مورد توجه قرار گرفت و در سال 1987 لی و کمپن خصوصیات انفجاری NTO را گزارش کردندNTO امروزه به طور گسترده در فرمول مواد منفجره، PBX ها و تولید گاز ایربگ خودروها استفاده می شود. نمک گرفته شده از NTO نیز غیر حساس است و یک افزونه بالستیکی پرانرژی برای پیشرانه راکت­های سوخت جامد است.
   2،4،6،8،10،12 هگزانیتروهگزا ازایسو ارتزیتان (C₆H₆N₁₂O₁₂) یا HNIW که معمولا با نام 20-CL خوانده می شود و متعلق به خانواده مواد پرانرژی با دانسیته بالا و قفسی نیترامین است. این ماده اولین بار در سال 1987 توسط آرنی نلسن ساخته شد و در حال حاضر در SNPE فرانسه در مقادیر 50 و 100 کیلوگرمی در مقیاس صنعتی آزمایشگاهی تولید می شود.
   نیتروکابنز تقریبا قوی ترین ماده منفجره است که سرعت تراک در آن بیشتر از m/s 10000 تخمین زده می شود. کابنز اولین بار در دانشگاه شیکاگو ایالات متحده توسط ایتون و کول در سال 1964 ساخته شد. مرکز تحقیقات و توسعه تسلیحات ارتش ایالات متحده (ARDEC) روش ساختی را برای اوکتانیترو کابن [(ONC)(C₈N₈O₁₆)] و هپتانیتروکابن [(HPNC)(C₈N₇O₁₄)] توسعه داد ONC و HPNC در سال 1997 و 2000 توسط انیون و همکارانش ساخته شد. پایه ONC براساس مولکول کابن است که تمام واحدهای هیدروژن با واحدهای نیترو جایگزین شده است HPNC نسبت به ONC دارای دانسیته(چگالی) بیشتر است و پیش بینی شده دارای قدرت بیشتر و غیر حساس به شوک باشد.
   
   
   تحقیق در مورد مولکول های پرانرژی که مقدار زیادی گاز به ازای واحد وزن تولید می کنند منجر به ساختار مولکولی با نسبت هیدروژن به کربن بالا شد. نمونه ای از این مولکول ها هیدرازینیوم نیترو فرمات [HNF] و آمونیوم دی نیتر اسید [ADN] است. بیشترین توسعه برای HNF توسط هلند و برای ADN توسط روسیه و ایالات متحده و سوئد انجام شد.ADN یک ماده با دانسیته بالا، بدون کلرین و شامل اکسید کننده قوی است، این ماده نامزد جایگزین با آمونیوم پرکلرات به عنوان اکسید کننده در ساختار پیشرانه ها است.
   ADN دارای حساسیت کمتری به ضربه نسبت به RDX و HMX است اما به اصطکاک و الکتریسیته و جرقه حساس تر است.
   نکته: در معدن کاری عموما از ترکیبات حاوی آمونیوم نیترات و سوخت به نام انفو استفاده می شود که به عنوان مواد دارای مجوز و مواد منفجره تجاری شناخته می شوند.
   در مرحله بعد هر شرکتی محصول خود را با نام تجاری مخصوص خود ارائه می کند که احتمالا کتراک هم جزء همین دسته باشد. البته من تا بحال با مواد منفجره گرید تجاری سر و کار نداشته ام و اطلاعات دقیقی از اسامی ندارم.
   از دلایل استفاده از انفو هم سرعت تراک پایین و حساسیت پایین و در نتیجه ایمنی بالا و حجم گاز تولیدی بالا است که به ایجاد بلست قوی ترو تخریب بیشتر کمک می کند.
   
   
   
   https://www.uplooder.net/img/image/100/206fbf4cc0c921043667991b2dbb8cae/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-2.jpg
   

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

جنگ مین:
آشنایی با ساختمان مین ها:

مین مقداری ماده منفجره یا ماده دیگری است که در محفظه‌ای فلزی، چوبی يا پلاستیکی در اندازه‌های گوناگون قرار دارد و برای نابودی خودروها یا کشتی‌ها یا قایق‌ها یا هواپیماها و آسیب‌زدن به آنان و زخمی کردن افراد به‌کار می‌رود.
بر اساس تعریف مندرج در پیمان اتاوا مین هر وسیله‌ای است که روی سطح زمین یا زیر خاک قرار می‌گیرد و طوری طراحی شده که در اثر حضور، نزدیکی و یا با تماس یک فرد منفجر شود.
در حال حاضر ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون مین در جهان کار گذاشته شده که ۴ میلیون آن باقی‌مانده جنگ جهانی دوم است و ۲۳۰ ميليون مين نيز در زرادخانه‌ها وجود دارد. سرعت مین‌گذاری ۴ برابر بیش از سرعت خنثی‌سازی مين‌ها است و گردآوری مین‌های کارگذاشته شده کنونی به ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه و هزار سال زمان نیاز دارد.
ساختمان مین :
1-بدنه مین که از سه قسمت فوقانی ، میانی و تحتانی تشکیل شده است که دو قسمت فوقانی و تحتانی به قسمت میانی بسته می شود.
2-صفحه فشار که در درون آن یک لایه فلز جهت انتقال فشار بکار برده شده است.
3-خرج اصلی
4-چاشنی انفجاری و محفظه مربوطه
5-درپوش چاشنی که در حالت آکبند در روی مین وجود دارد تا از رها شدن سوزن جلوگیری نماید.
6-ضامن(صفحه ایی) پلاستیکی که بر روی سطح فوقانی مین قرار می گیرد.
7-ماسوره که دارای اجزای زیر می باشد:
*محافظ لاستیکی فنر
*صفحه کوچک روی فنر که موجب انتقال فشار از صفحه فشار به وزن می شود.
*فنر سوزن
*محافظ سوزن
*سوزن که در درون محافظ قرار گرفته
*دو عدد ساچمه که در طرفین محافظ سوزن قرار دارند.
*بادکنک ماسوره و درپوش آن که باعث بحرکت درآوردن نگهدارنده ساچمه ها می شود.
نگهدارنده ساچمه ها که در داخل آن دو شیار حکاکی شده است و بر اثر کمی چرخش این شیارها رو به روی ساچمه ها قرار می گیرد و ساچمه ها درون آن جای می گیرند.
فنر نگهدارنده ساچمه ها که بعد از عمل ماسوره، مجدداً نگهدارنده ساچمه ها را به جای خود در قسمت روبروی بادکنک قرار می دهد.(البته در صورت نداشتن چاشنی)
نگهدارنده پلاستیکی ماسوره که در روی خرج اصلی قرار دارد.


سیستم آتش :
هنگامی که فشاری معادل 8 تا 10 کیلو گرم به صفحه فشار مین وارد شود؛ فشار وارده به صفحه فشار،توسط صفحه کوچک انتقال فشار به فنر منتقل می گردد و فنر را جمع می کند،از طرفی بر اثر پایین آمدن صفحه فشار هوای درون مین به درون بادکنک رفته و آن را باد می کند،باد شدن بادکنک موجب به حرکت درآمدن نگهدارنده ساچمه ها شده و بر اثر این حرکت شیارهای داخل نگهدارنده به مقابل ساچمه ها رسیده و ساچمه ها توسط فشار سوزن(که توسط فنر به سوزن وارد می شود)به درون شیارها رفته و جلوی حرکت سوزن باز می شود و سوزن توسط فنر که در پشت آن جمع شده است به طرف چاشنی هدایت می گردد،ضربه سوزن باعث انفجار چاشنی و در نتیجه خرج اصلی منفجر می شود.

مین های انفجاری به دو گروه عمده تقسیم می شوند:
۱- مین های ضد نفر
۲- مین های ضد تانک

مین های ضد نفر پس از انفجار با تولید موج انفجار و یا پرتاب ترکش های فلزی انسانها را کشته و یا شدیداْ مجروح می کند.

مین های ضد تانک دارای مواد منفجره بیشتری بوده و برعلیه تانک ها و خودروها بکار برده می شود و در اثر انفجار این وسایل را نابود کرده و سرنشینان آن را کشته و یا مجروح می کند.

مین های ضد نفر

مین های ضد نفرترکش دار(ترکشی)

مین های ضدنفرترکش داربه گونه ای ساخته شده اند که پس از انفجاربوسیله قطعاتی که پرتاب می کنندباعث مرگ و جراحت وخیم در افراد بشوند.اغلب این مین هایک بدنه فلزی دارندکه پس از منفجر شدن مین ؛قطعه قطعه می شوند،یا اینکه ساچمه ها وقطعات فلزی دارند که انفجار آنها راتبدیل به ترکش های مهلک می کند.

به طورکلی سه نوع مین ضد نفر ترکش دار وجود دارد:
مین های روی پایه، مین های جهت دار و مین های جهنده


مین های ضد نفرترکش دار روی پایه:
متداولترین نوع مین های ضد نفر ترکش دار،مین های روی پایه می باشند وطوری طراحی شده اند که بتوان آنها را روی پایه های چوبی یا فلزی که در زمین فرو رفته اند کار گذاشت،تا مین حدود 21سانتی متر بالاتر از سطح زمین قرار داشته باشد.
سپس با یک سیم تله یا بیشتر( معمولاًازجنس سیم فولادی نازک می باشد)از ماسوره مین به یک جسم محکم بسته می شوند.حتی اعمال 8/.کیلوگرم کشش بریکی از این سیم ها ممکن است باعث انفجار مین شود.
پس از انفجار ،ترکیدن ماده منفجره باعث پرتاب قطعات بدنه مین در یک شعاع 360درجه ای می شود. این قطعات احتمالاً باعث جراحات مهلک به افرادی که بدون مانع در شعاع 4متری مین باشد می گردد و همچنین ،احتمالاً باعث جراحات وخیم بر افرادی که فاصله بیشتری از مین دارند نیز می شود.


مین های ضد نفر ترکش دار جهت دار:
مین های ضد نفر ترکشی جهت دار( یا نوع " کلی مور")بطوری طراحی شده اند که انبوهی از ترکش ها را در یک سمت مشخص پرتاب کنند. اغلب آنها به شکل یک جعبه مستطیل خم شده و به ضخامت یک مقاله جیبی می باشند. جعبه مذکور روی دو سری پایه قرار گرفته و معمولا ًبه رنگهای زیتونی ، حاکستری ،سیاه یا قهوه ای می باشند.
بیشتر ترکش های این نوع مین ها، در یک کمان افقی60 درجه ای و یک ارتفاع عمودی 2متری پرتاب می شوند که ممکن است تا فاصله 50متری از مین باعث جراحات وخیم یا مرگ افراد بشود.
انواع دیگر این مین ها بزرگ و دایره ای شکل می باشند و ترکش های خود را درمانند یک تفنگ ساچمه ای؛ در یک فضای مخروط باریک پرتاب می کنند. این مین ها قادر به کشتن افراد و نیز از بین بردن وسائل نقلیه مسافری، وانت، کامیون کوچک و جیپ می باشند.


مین های ضدنفر ترکش دار جهنده:
اغلب مین های ضدنفرترکشی جهنده به شکل استوانه می باشندو یک ماسوره لوله ایی اچند شاخک دارند که از بالای آنها خارج شده است.قطر آنهامعمولاًحدود15سانتی مترو ارتفاع آنها28 سانتی متر است.
هنگامی که این مین ها کار گذاشته می شوند، معمولاً فقط شاخک ها را که از زمین خارج مانده اند را می توان دید. این مین ها معمولاً به رنگهای زیتونی ، حاکستری ،سیاه، برنز، سبز یا قهوه ای می باشند و رنگ نمی شوند.
شاخک های آنها اغلب فلز رنگ نشده طبیعی است.
مین های ضد نفر ترکش دار جهنده معمولا ًتوسط کشش سیم تله و یا فشار مستقیم منفجر می شوند. در مواردی که سیم تله( معمولا ًاز جنس سیم فولادی نازک می باشد) بکار می رود، ممکن است این سیم تا30 متر از مین کشیده شده باشد.
پس از عمل کردن ماسوره(فشار یا کشش سیم تله)مین توسط یک ماده منفجره اولیه تا ارتفاع کمر انسان به هوا پرتاب شده و سپس ماده منفجره اصلی؛ منفجر می شود. پس از انفجار، قطعات فلزی در یک شعاع 360 درجه ای پرتاب می شوند. این قطعات قادر به ایجاد جراحات مهلک تا فاصله 35متر یا دورتر و در فواصل بیش از 100متر باعث جراحات وخیم در افراد شود.

مین های زمینی ضدنفر:
تعریف: مین زمینی ضد نفر،مینی است که برای مجروح کردن یاکشتن یک نفر یا بیشتر طراحی شده است.مین های ضدنفر معمولاً هنگامی که کسی روی آن پا بگذاردیا سیم تله آن کشیده شود؛ منفجر می شوند ولی ممکن است به مرور زمان یاباوسایل تحت کنترل نیز منفجر شوند.
مین های ضد نفر ممکن است زیر زمین،روی سطح زمین یا بالاتر از سطح زمین قرار داده شوند.
انفجاراین مین ها به علت خود انفجارو یا ترکش هائی که پرتاب می کنند؛باعث مرگ یا جراحت وخیم به افراد می شوند.این مین ها براساس روش ایجاد جراحت به دو گروه مین های انفجاری ومین های ترکش دارتقسیم بندی می شوند.

مین های ضدنفر انفجاری:
مین های انفجاری معمولاً بسیار ارزان قیمت می باشند ومتداولترین مین های ضدنفر در جهان می باشند.
این مین ها معمولاً استوانه ای شکل می باشندو بین 7تا1سانتی مترقطر و5تا10سانتی متر ارتفاع دارند.درعین حال برخی از مین های انفجاری مستطیل شکل،یا به شکل "جعبه کفش" می باشند.اندازه آنها بین10×18سانتی متر تا15×30سانتی متراست وبه شکل جعبه های چوبی یا پلاستیکی می باشد.
باوجود اینکه تعدادی ازمین های ضدنفرهنوز بافلز وچوب ساخته می شوند،بیشتر مین های جدیدازپلاستیک ساخته می شوندو پیدا کردن این مین ها با فلز یاب معمولی دشوار است.این مین ها ممکن است مقاوم به آب یا ضدآب باشند وحتی هنگامیکه درزیر آب هستند خطرناک می باشند.
بسیاری ازمین ها،به علت اینکه هوا واردآنها نمی شودممکن است در آب شناور بشوند،به عبارت دیگرپس ازیک بارندگی شدیدامکان دارد این مین ها از میادین مین خارج شده و به مناطقی که قبلاًفاقد مین بوده وارد شود؛ویابه مسیرهای انتقال آب راه یافته،که در این صورت ممکن است چندین کیلومتردر رودخانه حرکت کرده وسپس روی ساحل بیفتد.
هنگامی که پس از بارندگی شدید در مناطقی که قبلاً مین نداشته سفر می کنید؛یا زمانی که درکنار ساحل رودخانه ها یا مجاری آب در کنارجاده یا نهرهای کشاورزی پیاده روی میکنید؛احتیاط بیشتری به عمل آورید.
مین های ضد نفر انفجاری معمولاً به رنگهای زیتونی، برنز،سبز،سیاه، قهوه ای، خاکستری ویا ترکیبی از رنگهای مختلف می باشند.
یک نمونه مین انفجاری که درافغانستان زیاد بکاربرده شده "مین پروانه ای"است که ازطریق هواپیما رهامی شود.این مین ها شکل عجیب و رنگ روشن دارند که باعث جلب توجه کودکان می شود.معمولاً این مین ها به تعداد زیاد در یک قطعه زمین نسبتاً کوچک دیده می شوند.
مین های ضد نفر انفجاری به گونه ای طراحی شده اندکه بر اثر فشار ناشی ازتماس مستقیم شخص با مین منفجر شوند.انفجار این مین ها باعث جراحت می شود.اغلب این نوع ازمین ها حاوی مقدار کمی ماده منفجره ،کمتر از100گرم می باشند.
گروه بندی های فرعی مین ها:
مین صوتی:(acoustic mine) با امواج منتشر شده از هدف، منفجر شود.
مین ضد هوابُرد :(anti-airborn mine) در محل‌های احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد، كار گذاشته شود.
مین ضد نفر:(antipersonnel mine) مینی برای وارد كردن تلفات و ضایعات به افراد پیادة دشمن و ناتوان كردن آن‌ها.
مین ضد تانك:(antitank mine) تانك را از تحرك انداخته یا باعث انهدام آن می‌شود.
مین كف‌نشین:(bottom mine) پس از رها شدن از ناو، زیردریایی یا هواپیما، در كف دریا قرار می‌گیرد و دارای حسگرهای عمل‌كننده از نوع مغناطیسی، آوایی و فشاری است و برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به كار می‌رود.
مین جهنده ضدنفر:(bounding mine) نوعی مین ضد نفر با خرج كوچكی است كه بدنة مین را به هوا پرتاب می‌كند و موجب می‌شود مین در بلندی سه یا چهار پایی (فوتی) منفجر و تكه‌های آن در كلیة جهت‌ها پرتاب شود.
مین شیمیایی:(chemical mine) محتوی مواد شیمیایی سمی برای كشتن افراد، از كار انداختن وسایل یا آلوده كردن زمین است.
مین دورفرمان :(controlled mine)از ایستگاه فرمانِ راه دور، هدایت و منفجر می‌شود.
مین تأخیری:(delayed action mine) مدتی پس از تحریك شدن، منفجر می‌شود و اغلب، پشت سرِ نیروهای عقب‌نشینی‌كننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌كنندة دشمن، به‌كار می‌رود.
مین تمرینی:(drill mine) گونه‌ای مین آموزشی است كه از نظر اندازه، شكل و وزن، مشابه مین جنگی است و برای تمرین‌های لجستیكی استفاده می‌شود.
مین فوگاز:(fougasse) به محض انفجار آن، تكه‌های فلزی یا اشیای دیگر در جهت‌های پیش‌بینی‌شده پرتاب می‌شود.
مین بی‌اثر:(inert mine) گونه‌ای مین آموزشی است كه از نظر اندازه، شكل و وزن، همانند مین جنگی است، اما كلیة مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر است.
مین مهارشده :(moored mine)با استفاده از لنگر در كف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار می‌شود. این مین در عمق متناسب با آبخور كشتی‌ها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه كشتی به آن، منفجر می‌شود.
مین مشقی:(practice mine) نوعی مین آموزشی است كه از نظر اندازه، شكل و وزن، مشابه مین جنگی است و ماسورة آن، مقدار كمی مادة منفجرة كندشكن یا دودزا دارد.
مین آموزشی:(training mine) شبیه مین جنگی است و مادة منفجره ندارد.
مین پخشی:(scatterable mine) به وسیلة هواپیما، بالگرد، توپخانه یا خودرو روی زمین پخش می‌شود و در زیر خاك قرار داده نمی‌شود.

https://www.uplooder.net/img/image/97/fd9e0bdec4e56685fee40458946bb100/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-3.jpg